ΤΟΥΡΚΙΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΡΩΣΙΑΣ

Το καθημερινό «πρόσωπο» της Κωνσταντινούπολης είναι πολύβουο και πολυπληθές. Πολύχρωμα στοιχεία κινούνται ανοργάνωτα σε κάθε κατεύθυνση και δεν μπορείς να ξεχωρίσεις καθαρά, ιδίως αν κοιτάς από ψηλά, αν αυτά είναι άνθρωποι, αυτοκίνητα, πλοία, βάρκες, τροχήλατες άμαξες ή καλυμμένες μουσουλμάνες γυναίκες. Στις μεγάλες κλειστές αγορές, οι οσμές από μπαχάρια, έτοιμα φαγητά και ανθρώπινα σώματα αναμειγνύονται με φωνές μικρεμπόρων που κραυγάζουν για την πραμάτεια τους, μεγαφώνων ανατολίτικης μουσικής και τουριστών που προσπαθούν να συνεννοηθούν. Παραποιημένα δυτικότροπα και ανατολίτικα στοιχεία αναμειγνύονται σε μία προσπάθεια δημιουργίας μιας νέας πολιτιστικής εκδοχής. Τα ραπίσματα των αισθήσεων που προκαλούν όλα αυτά γίνονται διαρκές χάδι όταν τα μάτια σου ανυψώνονται και αντικρίζουν τα χρώματα του Βοσπόρου και τους κυματισμούς του Μαρμαρά.

Δεν υπάρχουν ιστορικά μνημεία παρά μόνο ιστορικές μνήμες που αναβλύζουν από τις μεγαλειώδεις βυζαντινές εκκλησίες και κυρίως από την Αγιά Σοφιά. Στα στενά σοκάκια του Πέραν και της Γενουάτικης συνοικίας περιφέρονται φαντάσματα που ακόμα συναλλάσσονται με εμπορεύματα και μεταξωτά υφάδια καθώς και οπλισμένοι έφιπποι ιππότες που σπαθίζουν τον αέρα τραγουδώντας “τη υπερμάχω”, περιπαίζοντας τη μοίρα ειρωνικά, αρνούμενοι να της παραδοθούν.

Δεκαπέντε εκατομμύρια ανθρώπινα όντα, χωρίς τους ξένους τουρίστες και τους “λοιπούς εξ' ανατολών”, περιφέρονται στο έδαφος και τις θάλασσες της Πόλης, συνδεδεμένα με τα κτίσματα και τα κάθε είδους καράβια, δίχως να είναι ξεκάθαρο αν τα πρώτα είναι σημαντικότερα για την πολιτική εξουσία από τα δεύτερα. Όλα ένα απρόσωπο άθροισμα που προκαλεί μάλλον την αδιαφορία της Ιστορίας, αλλά το ύψιστο ενδιαφέρον των μικρών συμφερόντων.

Στο βόρειο άκρο του κάθετου γεωπολιτικού άξονα απλώνεται νωχελικά η Μόσχα. Εξίσου μεγάλη ιστορικά, θαμπή, ψυχρή και κουρασμένη από τις τελευταίες ιλλιγγειώδεις αλλαγές που την συνάρπασαν ανυπομονεί να μπει και πάλι στη τροχιά της μεγάλης ιστορίας. Ανοιχτόχρωμα πρόσωπα, υψιτενείς φιγούρες, λεπτά χαρακτηριστικά, το “ξανθό γένος” βρίσκεται στην αντίπερα όχθη του γεννετικού ιδιώματος από τους τουρκογενείς και τουρκομάνους ανατολίτες.

Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΑΝΤΟΣ

Πως δημιουργείται ένα πολιτικό γεγονός; Τι ακριβώς είναι αυτό που αναπαριστά; Έχει αυτοτελή σημασία ή είναι συνέπεια πολλών άλλων παραγόντων; Είναι χρήσιμο να απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα για να γίνει εφικτή η κατανόηση και η αποφυγή της αρνητικής πραγματικότητας.

Από την κλασική αρχαιότητα έως και σήμερα ο στοχασμός πολλών διανοητών προσέγγισε με μεγάλη σχολαστικότητα το θέμα της πολιτικής πράξης και των διαφόρων γεγονότων που αυτή δημιουργεί. Ως πολιτική πράξη θα λέγαμε ότι νοείται η δραστηριότητα πολλών ή λίγων ανθρώπων ή και ενός προσώπου ακόμα, η οποία δύναται να παράξει συνέπειες, θετικές ή αρνητικές, για μεγάλα ή μικρά τμήματα της κοινωνίας. Η δραστηριότητα ή συμπεριφορά όμως αυτού του είδους παρ' ό,τι εκφράζεται δημόσια δεν μπορεί να έχει χαρακτήρα αφηρημένο και αόριστο, γενικό και απροσδιόριστο. Λαμβάνει υπόσταση και αντλεί ουσία μόνο όταν αποκρυσταλλώνεται σε καταληπτά και ευδιάκριτα γεγονότα. Όταν δηλαδή δημιουργεί συνείδηση προσφυγής ή αποφυγής.

Τα πολιτικά γεγονότα έχουν να προσάγουν συνέπειες για το κοινωνικό ανθρώπινο περιβάλλον και υπ' αυτήν την έννοια και η παραγωγή θεωρίας ή γνώσης συνιστά ένα πολιτικό γεγονός.

ΠΟΥ ΟΔΗΓΕΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ;

Κάθε εκλεγμένη κυβέρνηση οφείλει να ασκεί εξουσία με πλήρη αίσθηση κοινωνικής ευθύνης και προστασίας των ατομικών δικαιωμάτων των πολιτών. Η διαπίστωση αυτή συνιστά «πολιτικό δόγμα» που αντλεί την ισχύ του από τον μακρινό 17ο αιώνα.

Δεύτερον, κάθε εκλεγμένη κυβέρνηση οφείλει να παίρνει αποφάσεις που αν όχι στο βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, τουλάχιστον στον μακροπρόθεσμο, θα επιφέρουν όλων των ειδών τα οφέλη στον μεγαλύτερο αριθμό των πολιτών.

Η αρχή αυτή είναι ουσιαστικά μία παραλλαγή της πασίγνωστης θεωρίας του Μπένθαμ, για την μέγιστη ευημερία του μεγίστου αριθμού των ανθρώπων.

Τρίτον, ακόμα και με βάση την φιλελεύθερη πολιτική θεωρία, κάθε κυβερνητική εξουσία οφείλει να συνδυάζει και να εναρμονίζει τα αντιτιθέμενα κοινωνικά συμφέροντα, χωρίς να εξουθενώνει ορισμένες ομάδες και να διαρρηγνύει την κοινωνική συνεκτικότητα. Η κοινωνική ισορροπία που έχει επιτευχθεί στον παρόντα χρόνο είναι αποτέλεσμα της ιστορικής πορείας μιας χώρας και όχι προϊόν της υποκειμενικής θέλησης μιας ομάδας συγκυριακών κυβερνητών.

Ξαναθυμήθηκα τις βασικές αυτές αρχές πολιτικής σκέψης παρακολουθώντας με μεγάλη ανησυχία τις παλινωδίες, τις αναιρέσεις και τους αυτοσχεδιασμούς αυτής της νέας κυβέρνησης, η οποία αρέσκεται να αποκαλεί τον εαυτό της «αριστερή κυβέρνηση». Είναι αδύνατον να αντιληφθεί ένας κάποιος στοιχειωδώς εχέφρων άνθρωπος τον τρόπο που πολιτεύεται η παρούσα κυβέρνηση στην Ελλάδα. Μετά τη εκλογική της νίκη πίστευε κανείς ότι είχε αντιληφθεί την κρισιμότητα της κατάστασης, που αντιμετωπίζει η χώρα, την θανάσιμη επικινδυνότητα της στασιμότητας και ακινησίας και την αδήριτη ανάγκη για μεγάλες και γρήγορες αναδιαρθρώσεις στις οικονομικές και πολιτικές δομές. Και όμως δεν είναι έτσι.

Η κοινωνική και οικονομική δομή της πόλης μου.

Στα βόρεια της Ελλάδας βρίσκεται η γενέτειρα πόλη μου. Όπως σε όλους έτσι και σε μένα η συναισθηματική επίδραση που ασκεί ο γενέθλιος τόπος είναι μεγάλη.

Ανεξάρτητα από την ποιότητα των παιδικών βιωμάτων, η πρώτη επαφή με την ποικιλία της φύσης, τις μεταβολές της και με τους “άλλους” δεν μπορεί ποτέ να λησμονηθεί.

Σε κάθε άνθρωπο, η δομή της οικονομίας και της κοινωνίας στην οποία αντίκρυσε τα πρώτα παράδοξα του κόσμου, και τα βίωσε με ένα προσωπικό τρόπο, τον ακολουθεί και στα επόμενα χρόνια, στην ώριμη ηλικία, και πολλές φορές είναι αυτή που διαμορφώνει τα κριτήρια των επιλογών και των απορρίψεων. Τις περισσότερες φορές η διαδικασία αυτή είναι μη συνειδητή, υποδόροια, άρρητη και νοητικά ακατάληπτη σε πρώτο επίπεδο. Για να την φέρεις στο φως θα πρέπει να εργαστείς πολύ δυνατά και για να την ερμηνεύσεις ακόμα δυνατότερα.