ΤΑ ΤΡΙΑ ΜΕΙΖΟΝΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΙ ΟΥΤΕ ΚΑΙ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ

( Πρωτοδημοσεύτηκε στο Capital.gr, με τίτλο: Αλήθειες και μύθοι για την κρίση)  ( του Θανάση Κουρματζή) 

Θα μπορούσε κανείς να αναρωτηθεί, ξανά και ξανά γιατί η κρίση στην Ελλάδα έχει τόσο μεγάλη διάρκεια και γιατί το σημείο στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα από πολλές πλευρές είναι χειρότερο από το σημείο εισόδου στη ζοφερή αυτή περίοδο.

Πρωκαταρκτικά θα σημειώσω πως η ελληνική περίπτωση δεν έχει μεγάλες ούτε και πολλές ομοιότητες με άλλες χώρες που πέρασαν οικονομικές κρίσεις την τελευταία περίοδο. Η Ιρλαδνία, η Πορτογαλία, ή Κύπρος για παράδειγμα. Με την δική μας περίπτωση τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά και ερμηνεύονται με αναγωγή σε χρόνιες δομικές δυσμορφίες, θεσμικές αγκυλώσεις και κοινωνικές ασυμμετρίες παρά σε προβλήματα οικονομικής συγκυρίας. Αφήνουμε στην άκρη προς το παρών την διαβόητη ανικανότητα των υπαρχόντων πολιτικών και των «κομμάτων» που εκπροσωπούν.

ΠΕΡΙ ΚΡΑΤΟΥΣ  Ο ΛΟΓΟΣ

Το κράτος με την οργανωτική έννοια δεν υπήρχε με την ίδια μορφή που υπάρχει σήμερα στον ιστορικό χρόνο. Οι μορφές που άλλαξε δεν ήταν λίγες αλλά η ουσία του δηλαδή η άσκηση νόμιμης τυπικής εξουσίας πολλές φορές συνοδευόμενη από βία είναι διαχρονική κοινή ιδιότητα του.

Ένας από τους σημαντικούς διανοητές των αρχών του προηγούμενου αιώνα ο Μποζανκέτ είχε περιγράψει το κράτος ως την μοναδική οργάνωση που έχει το δικαίωμα να ασκεί νόμιμη βία, προκειμένου να επιτύχει τους σκοπούς που θέτει. Και άλλοι πολλοί στοχαστές έχουν επιχειρήσει να εντοπίσουν τις αιτίες οι οποίες δικαιολογούν την συνήθη υπακοή των ανθρώπων στους μηχανισμούς του κράτους, άλλοτε με κριτήρια ηθικής συνέπειας και άλλοτες με τα αντίθετα. Για παράδειγμα ο Χέγκελ δεν δίστασε να θεωρήσει και να εξαγγείλει με όλο το κύρος του καθιερωμένου φιλοσόφου ότι το κράτος, εκείνη την εποχή το απολυταρχικό πρωσσικό κράτος του Φρειδερίκου, ήταν η θεϊκή μορφή επί της γης. Επίσης θεωρούσε ότι το θεσπισμένο δίκαιο, που δεν ήταν άλλο από την ατομική βούληση του Μέγιστου συνέπιπτε και με τη δικαιοσύνη, το δίκαιο που θα έπρεπε να ισχύει, στο πλαίσιο μίας αμφισβητούμενης φιλοσοφικής αρχής ότι το πραγματικό είναι και το ορθολογικό.

Αντίθετα κατά τον Αριστοτέλη το κράτος / πόλη ήταν η συλλογική βούληση των πολιτών που μεριμνούσε για την κατοχύρωση προϋποθέσεων που καταλήγουν στο ευ ζήν. Διαφορετικά δεν έχει καμμία σημασία για τους πολίτες να μάχονται για ένα κράτος έξω από αυτό.

    ΤΟ ΤΕΡΑΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

Ξανά και ξανά, συνεχώς και αδιαλλείπτως, οι ίδιοι άνθρωποι από κάθε ενημερωτικό μαζικό μέσο επαναλαμβάνουν τις ίδιες φράσεις που υποτίθεται ότι είτε ερμηνεύουν την παρούσα γιγαντιαία κρίση είτε αποπειρώνται να την εξαφανίσουν.

“ το παραγωγικό μοντέλο που ίσχυσε στο παρελθόν”, “ ο υπερδανεισμός” , “ η κακή και διεφθαρμένη πολιτική διαχείρηση” , “ο κομματικός φατριασμός”, “η υπερκατανάλωση των Ελλήνων', “ο γιγαντισμός του δημοσίου τομέα” και πολλά ακόμα ηχηρά παρόμοια θεωρούνται από τους περισσότερους αν όχι από όλους ότι είναι οι ένοχοι παράγοντες για τα σημερινά δεινά των Ελλήνων.

Όλα αυτά όμως όσο και αν είναι εύκολο να παρατηρηθούν δεν ερμηνεύουν παρά ελάχιστα τη σημερινή κρίση στην Ελλάδα. Υπάρχουν πολύ βαθύτερες αιτίες που μάλλον χρονολογούνται από τα μέσα του προηγούμενου αιώνα.

Ουσιαστικά μία χώρα δηλαδή ένα Έθνος ή μία κοινωνία αν θέλετε, μπορεί να θεωρηθεί ισχυρή και ανοιχτή στο μέλλον όταν διαθέτει ορισμένα θεμελιώδη χαρακτηριστικά. Θα αναφέρω τα πιο βασικά εκείνα που θεωρούνται από τις αναπτυξιακές θεωρίες τα κύρια.

Μπορεί να βοηθήσει το εθνικό νόμισμα;

Τώρα όλο και περισσότερο πληθαίνουν οι συζητήσεις και εντός της χώρας για την αναγκαιότητα επιστροφής στη δραχμή. Η επιδείνωση της οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης και με την παρούσα κυβέρνηση εγείρει μεγάλες ανησυχίες σε όλους τους πολίτες για το μέλλον της χώρας συνολικά. Η κρίση έχει βαθύνει τόσο πολύ που άρχισαν ήδη να εμφανίζονται γεγονότα κοινωνικής αλληλοεξώντωσης.

Εκείνο που δεν δέχεται αμφισβήτηση από κανένα πλέον είναι το γεγονός ότι η πολιτική αντιμετώπισης της οικονομικής που γίνεται και κοινωνική κρίση είναι εντελώς λανθασμένη. Υλοποιείται ταυτόχρονα εισοδηματική και περιουσιακή αποστράγγιση με μαθηματική κατάληξη την εξάντληση της ελάχιστης ρευστότητας. Η μοναδική σταθερή αλλά ασθενής πηγή καταναλωτικού εισοδήματος είναι οι μισθοί και οι συντάξεις του δημοσίου τομέα. Οι τραπεζικοί έλεγχοι, το πιστωτικό σύστημα, οι κεφαλαιαγορές και ο,τιδήποτε άλλο σχετίζεται με τη νομισματική κυκλοφορία βρίσκονται εκτός παιχνιδιού. Και μάλιστα όταν όλος ο πλανήτης έχει δαπανήσει τεράστιες ποσότητες φαιάς ουσίας για να εκπονήσει ένα πρόγραμμα θεραπείας της ελληνικής ασθένειας. Ευρπωϊκοί θεσμοί, ΕΚΤ, Διεθνές νομ. Ταμείο, ΟΟΣΑ, τώρα και ο ΟΗΕ για την μεταναστατευτική κρίση, έχουν δαπανήσει ώρες επί ωρών, σαν ειδήμονες σοφοί, σε συσκέψεις και μελέτες προκειμένου να εφαρμόσουν το καταλληλότερο πρόγραμμα για την Ελλάδα.