ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΠΟΛΥΤΕΜΑΧΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΕΙΟΝΕΞΙΑ

Εβδομήντα και πλέον χρόνια πέρασαν από το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και η Ελλάδα δεν κατάφερε να χαράξει ασφαλή πορεία πλοήγησης μέσα από τις δεκαετίες των μεγάλων και μικρών κινδύνων τόσο εντός της χώρας όσο και στο εξωτερικό περιβάλλον. Η ελληνική κοινωνία συνολικά αλλά και οι επιμέρους κοινότητες είναι μονίμως τεμαχισμένη ενώ οι εξωτερικές απειλές της εδαφικής ακεραιότητας και εθνικής κυριαρχίας ανανεώνονται συνεχώς.

Θα μπορούσε κανείς να διακρίνει στο διάστημα αυτό μεγάλες περιόδους εντός των οποίων διαδραματίστηκαν σημαντικά  ιστορικά γεγονότα.

Η περίοδος χαρακτηρίστηκε από τρία καθοριστικά ιστορικοκοινωνικά και οικονομικά γεγονότα με τεράστιες πολιτικές αντηχήσεις που οι συνέπειες τους είναι ακόμα και σήμερα αισθητές τόσο στην πολιτική αντέγκληση όσο και στο συλλογικό ασυνείδητο. Το πρώτο ήταν ο εμφύλιος πόλεμος που έστρεψε την ελληνική εξέλιξη πολλές δεκαετίες πίσω, το δεύτερο ήταν το χουντικό καθεστώς που άφησε την Κύπρο ακρωτηριασμένη και την κατοχική Τουρκία να απειλεί τα εθνικά συμφέροντα ακόμα και σήμερα και το τρίτο ήταν η δεκαετία της χρεοκοπίας που εκμηδένισε τη δημόσια περιουσία. Μία κυκλική περιοδικότητα όμως ανταλλάσσει επιτυχίες με αποτυχίες.

                                   ΥΠΟΚΡΙΣΙΑ ΚΑΙ ΔΥΣΜΩΣΜΙΑ

Ημέρες σκοτεινές και ζοφερές. Περίοδος ανυπόφορη και μάλλον αδιέξοδη. Συγκυρία μαζεμένων κακών, ουδέποτε εμφανισθείσα στην μεταπολιτευτική ιστορία μας. Πολλά δεινά πνίγουν κάθε προσπάθεια ανάκαμψης.

Μετά την απελπιστική οικονομική κρίση που ήταν κατά το μεγαλύτερο μέρος «ενδογενής μεταβλητή», ήρθε η θανατηφόρος πανδημία, ακολούθησε η ολοσχερής μάλλον εξαφάνιση της συνεκτικής εμπιστοσύνης και τώρα η εκκωφαντική έκρηξη, που κατέκλεισε την υπνώτουσα επιφάνεια της κοινωνίας, του σεξουαλικού βόθρου. Τι έπεται; Τι έρχεται; Ποιος μπορεί να προβλέψει; Η ιστορία διδάσκει πως όταν τα κράτη αποσυντίθενται κοινωνικά, εξωτερικοί επιβουλείς ακονίζουν τα νύχια τους. Όταν οι λαοί χάνουν τον προσανατολισμό τους, παραπαίουν χωρίς στόχους και ιδεώδη όπως λάχει από δω και απ’ κει και ανάλογα με τα μποφόρ του ανέμου, με πρώτιστο σκοπό τη διάσωση του εαυτού. Εκτός αν ισχύσει το ότι όσο μεγαλώνει η καταστροφή τόσο αυξάνεται και εκείνο που σώζει.

                           Η ΝΕΑ ΑΜΕΡΙΚΗ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΣΤΗΝ ΠΑΛΙΑ ΕΠΟΧΗ

Πολλοί πιστεύουν ότι αυτό που συμβαίνει είναι το καλύτερο για την εποχή και τον τόπο που εξελίσσεται. Είναι το ισχυρότερο από μια σειρά ενδεχομένων και το καλύτερο για την πλειοψηφία των ανθρώπων. Ό,τι άλλο υπάρχει δεν εξαφανίζεται αλλά στη δυναμική του προοπτική μπορεί να εκτοπίσει το νυν κυρίαρχο. Ο κυρίαρχος Τράμπ εκτοπίσθηκε από τον κυριαρχούμενο Μπάιντεν για παράδειγμα ή ο κυρίαρχος Τσίπρας παροπλίσθηκε από τον μέχρι πρότινος κυριαρχούμενο Μητσοτάκη.

Σε προηγούμενο άρθρο μου είχα αναλύσει τις στρατηγικές διαφορές των πολιτικών αντιλήψεων και γραμμών ανάμεσα στους ρεμπουπλικάνους του Τράμπ και τους δημοκρατικούς του Μπάιντεν. Πραγματικά αν επικρατήσει ο τραμπισμός στο ρεμπουπλικανικό κόμμα, κάτι πολύ δύσκολο να συμβεί, η Αμερική θα διχασθεί ανεπανόρθωτα. Διότι ο Τράμπ εγκαλεί σε επιστροφή στο δόγμα Μονρόε ουσιαστικά επιδιώκοντας μία κλειστή Αμερική σε όλα τα επίπεδα. Πρωτίστως θεωρεί ότι η ζώνη των χωρών της ΝΑΦΤΑ δηλαδή ο Καναδάς, το Μεξικό και η Αμερική είναι περιοχή που οι πληθυσμοί της ξεπερνούν τα 500 εκατομμύρια κατοίκων κάτι που είναι αρκετό ακόμα και για μεγάλες οικονομικές δραστηριότητες. Θεωρεί ότι η επιστροφή στην κυριαρχία του αγγλοσαξονικού προτεσταντισμού θα δώσει στους Αμερικανούς την χαμένη καθαρότητα στην ταυτότητα τους περιθωριοποιώντας κάθε διαφορετική θρησκευτική δοξασία. Για το λόγο αυτό οι μετανάστες ελέγχονται από κάθε πλευρά.

                                        ΤΟ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ «ΕΛΕΥΘΕΡΟ»

Την παραμονή των Χριστουγέννων η Ε. Ένωση και η Μ. Βρετανία συμφώνησαν τελικά να εκδώσουν μία συμφωνία με τους όρους του χωρισμού τους. Κάτι σαν συναινετικό διαζύγιο ας πούμε. Οικονομικά και πολιτικά, κυρίως όμως οικονομικά, η Βρετανία θα μπορεί να θεωρεί τον εαυτό της απαλλαγμένο από τις υποχρεώσεις που προέκυπταν από την συμμετοχή της στις κοινές πολιτικές της Ένωσης. Απ’ αυτήν την άποψη θα έχει κάποιο όφελος. Από την άλλη όμως οι επιπτώσεις από την διακοπή της ελεύθερης μετακίνησης των εργαζομένων, από την αύξηση του κόστους σπουδών των ξένων φοιτητών και από την μετεγκατάσταση των επιχειρήσεων σε ευρωπαϊκό έδαφος, μη εξαιρουμένων και πολλών χρηματοοικονομικών, θα κοστίσουν στους βρετανούς μία μεγάλη απώλεια. Βραχυπρόθεσμα έχουν κάνει τους υπολογισμούς τους οι συντηρητικοί του Τζόνσον και έκριναν ότι το όφελος είναι μεγαλύτερο από το κόστος και όχι μόνο στο οικονομικό αλλά και στο εθνικό ή οποιοδήποτε άλλο επίπεδο.

Από όποια σκοπιά και αν το δει ένας σχολαστικός παρατηρητής θα αποφανθεί συνετά ότι είναι πολύ νωρίς ακόμα για να εξαχθούν θετικά ή αρνητικά συμπεράσματα από το Brexit.

Μία πολύ πρώιμη προσέγγιση θα δώσει τη γνώμη ότι η Βρετανία δεν μπορούσε να αναπτύξει τη διεθνή πολιτική της μέσω των στενών ορίων της Ε. Ένωσης στα οποία ήταν σφηνωμένη. Τώρα, είναι αλήθεια, ότι το πεδίο ελευθερίας για άσκηση παγκόσμιας πολιτικής μεγαλώνει.

Επί πλέον η Μ. Βρετανία όπως έχει αποδείξει η ιστορική της πορεία ποτέ δεν θεώρησε τον εαυτό της ευρωπαϊκή δύναμη. Συγκαταλέγονταν όπως υπογράμμιζε ο Μακίντερ, στην ομάδα των θαλασσινών κρατών που σε πολλές περιπτώσεις βρέθηκαν σε σύγκρουση με τα ηπειρωτικά κράτη. Η Μ. Βρετανία τον 20^ο αιώνα γνώρισε με μεγάλη σφοδρότητα δύο πολέμους εναντίον της Γερμανίας που σήμερα δεσπόζει κυριαρχικά στις πολιτικές της Ε. Ένωσης. Ακόμα ποιο παλιά, τον 19^ο αιώνα, βρέθηκε να αντιμετωπίζει πολεμικά τους Γάλλους εξίσου θανάσιμα.