ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΜΦΑΝΙΣΤΕΙ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΚΡΙΣΗ;
Ποτέ δεν σταματά η ανθρωπότητα να βαδίζει. Πότε μπροστά και πότε πίσω. Άλλοτε με άνετες κινήσεις γιατί οι λεωφόροι που διαβαίνει είναι πλατιές, επίπεδες και μεγάλες και άλλοτε με δυσκολία γιατί αυτές στενεύουν και ανηφορίζουν. Στη πρώτη περίπτωση έχουμε αύξηση της ευημερίας ενώ στη δεύτερη συρρίκνωση της. Τα επακόλουθα που συνδέονται με τις δύο αυτές φάσεις είναι απείρως πολύπλοκα. Οι συνέπειες τεράστιες.
Η μεγάλη οικονομική κρίση της δεκαετίας του ’30 έφερε κατά κάποιο τρόπο τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο ενώ η μεταπολεμική άνθηση του δυτικού κόσμου έφερε την παταγώδη πτώση του κομμουνισμού.
Στη μεγάλη κρίση του ’30 οι μειώσεις των οικονομικών μεγεθών στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ήταν τεράστιες. Το ποσοστό ανεργίας το 1929 ήταν στο 3,2% ενώ το 1940 έφθασε στο 14,6% αφού όμως πέρασε από το 25,2% το 1932.
Ο πληθωρισμός το ’30 ήταν στο -2,6% ενώ το 1940 έφθασε στο 1,6% αφού όμως το 1934 έφθασε το 7,4% και πέντε χρονιές της δεκαετίες ήταν αρνητικός δηλαδή υπήρχε αντιπληθωρισμός.
Το ονομαστικό επιτόκιο κατά το ήμισυ της δεκαετίας ήταν κάτω από την μονάδα δηλαδή 0,8 και 0,6 ενώ το πραγματικό ΑΕΠ από το ’29 έως το ’34 έπεσε από 203,6 δις δολάρια στα 141, δηλαδή κατά 30% περίπου. Μόνο το 1940 κατάφερε να φθάσει τα 227,2 δις, λίγο πιο πάνω από εκείνο του 1929.
Τα στοιχεία αυτά πέρα από το γεγονός ότι περιγράφουν την επιφανειακή πραγματικότητα, στην ουσία τους, φανερώνουν τις μεγάλες αλλαγές που συνέβαιναν στην αμερικανική κοινωνία αφ’ ενός και στον τρόπο πολιτικής και οικονομικής διακυβέρνησης αφ’ εταίρου.
Από τότε πέρασαν πολλές δεκαετίες, συγκεκριμένα εννιά από την αρχή της κρίσης και ακόμα οι οικονομολόγοι δεν κατάφεραν να ομονοήσουν για τα πραγματικά αίτια του μεγάλου Κραχ που επηρέασε δυσμενώς τους κύριους πόλους της παγκόσμιας οικονομίας.
Ωστόσο υπάρχουν κάποια σημεία συγκλίσεων που θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν τη Μεγάλη Κρίση.