Η ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΖΕΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Κανείς δεν αμφισβητεί τη δύναμη και την ευρωστία που επέδειξε η γερμανική οικονομία τις τελευταίες δεκαετίες και κυρίως μετά την πτώση του τοίχους του Βερολίνου. Κανείς λογικός αναλυτής δεν αμφισβητεί επίσης το γεγονός ότι η Γερμανική ομοσπονδία διαθέτει ένα υψηλών απαιτήσεων λειτουργικό δημόσιο τομέα και ότι σε μεγάλο βαθμό οι εξελίξεις στην ευρωπαϊκή οικονομία καθορίζονται άμεσα ή έμμεσα και ανάλογα με τον κλάδο από τις αντίστοιχες εξελίξεις στη Γερμανία. Με άλλα λόγια η Γερμανία τηρουμένων κάποιων προϋποθέσεων και αναλογιών είναι οικονομικά τουλάχιστον ο ηγεμονικός πόλος στην Ένωση.

Το γεγονός αυτό οφείλεται σε πολλούς λόγους η ανάλυση των οποίων δεν θα μ’ απασχολήσει σε αυτό το άρθρο. Εκείνο που θα εξετάσω εδώ είναι τους παράγοντες που συνέβαλλαν στην επίτευξη αυτού του γεγονότος από τη μία πλευρά και πως αυτοί οι παράγοντες αποσαρθρώνονται τα τελευταία χρόνια από την άλλη.

Σε γενικό επίπεδο αυτοί είναι κατά τη γνώμη μου τρεις. Ο πρώτος αφορά στην ενοποίηση των δύο γερμανικών κρατών το 1989, η οποία ενίσχυσε την ομοσπονδία σε φυσικούς πόρους, σε ανθρώπινο δυναμικό και επέκταση της εγχώριας αγοράς, ο δεύτερος είναι οι απρόσκοπτες εισροές ενεργειακών προϊόντων χαμηλού κόστους από τη Ρωσική ομοσπονδία για πολλές δεκαετίες στα πλαίσια μιας πολιτικής ενσωμάτωσης και καλών σχέσεων και ο τρίτος είναι η χάραξη και επιβολή δημοσιονομικών πολιτικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση θετικών για την εξυπηρέτηση των δικών της αναγκών εν πολλοίς (παραγωγή πλεονασμάτων ) και αρνητικών για πολλές χώρες και κυρίως για χώρες του Ευρωπαϊκού νότου. Αυτό βέβαια καταστρατηγεί τις ιδρυτικές αρχές της Ένωσης για σύμμετρη ανάπτυξη, για μείωση των ανισοτήτων και υιοθέτηση πολιτικών που εξυπηρετούν όλα τα κράτη / μέλη.

                             Ο ΤΟΜΕΑΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

                                             ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΜΥΘΟΙ

Όλοι γνωρίζουν ότι η ελληνική οικονομία βρίθει προβλημάτων. Προβλημάτων διάρθρωσης, προβλημάτων αποτίμησης αξιών, κατανομής, κατανάλωσης και παραγωγής. Το συνολικό χρέος το αφήνουμε να εξεταστεί ως άμεση συνέπεια των προβλημάτων αυτών.

Για να αντιμετωπίσει κανείς τέτοιου είδους προβλήματα χρειάζονται οι κατάλληλες συνθήκες και προϋποθέσεις που θα συστήσουν τη βάση πάνω στην οποία θα στηριχτεί το σύνολο των διορθωτικών παρεμβάσεων. Και οι προϋποθέσεις αυτές δυστυχώς δεν υπάρχουν αλλά και ούτε πρόκειται να υπάρξουν αφού οι αρμόδιοι χαράκτες πολιτικής δεν δείχνουν να το αντιλαμβάνονται.

Κατά την γνώμη μου αυτού του είδους των διαρθρωτικών προβλημάτων δεν μπορεί να τα επιλύσει η λειτουργία της αυτορυθμιζόμενης αγοράς. Αυτό τουλάχιστον έχει αποδείξει περίτρανα η διεθνής οικονομική και πολιτική εμπειρία και τώρα και στο παρελθόν. Απαιτείται σοβαρή και μελετημένη παρέμβαση της κυβέρνησης σε συνεργασία με τις κοινωνικές οργανώσεις, τις πολιτικές δυνάμεις και τους οικονομικούς θεσμούς. Και όχι στο διάστημα μιας κυβερνητικής θητείας. Κάτι τέτοιο όμως όπως επίσης γνωρίζουμε δεν βρίσκεται μέσα στη κουλτούρα της πολιτικής σκέψης και δράσης.

Έτσι αφήνεται όλη η υπόθεση στη λειτουργία της αγοράς, η οποία σημειωτέο και αυτή βρίθει προβλημάτων. Και η αγορά υποδεικνύει αβασάνιστα και άκριτα ως αντιμετώπιση των προβλημάτων την διέξοδο της τουριστικής ανάπτυξης. Ο εισερχόμενος τουρισμός όλων των μορφών λόγω των φυσικών και άλλων πρωτογενών πλεονεκτημάτων, καθώς και της ιστορικής κληρονομιάς, που εμφανίζει η Ελλάδα προσφέρει βραχυπρόθεσμα μια ευκαιρία στην ελληνική οικονομία να αυξήσει τα ποσοστά μεγέθυνσης, να κλείσει τα εξωτερικά ελλείμματα και να δημιουργήσει εθνικό και επιχειρηματικό εισόδημα.

Ο ΦΟΡΜΑΛΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ και Η ΕΚΛΟΓΙΚΗ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ

Ομοιάζει με θεατρική παράσταση αλλά δεν είναι! Φαίνεται να είναι σοβαρή εθνική υπόθεση αλλά ο τρόπος που διεξάγεται δεν το επιβεβαιώνει. Οι επικείμενες εκλογές είναι μάλλον ένα τέχνασμα, μια αφορμή για να έρθουν στην επιφάνεια όλα εκείνα τα στοιχεία που εμποδίζουν εμάς τους Έλληνες να επιδιορθώσουμε την κοινωνική μηχανή με την οποία θα ανεβούμε την ανηφόρα των καιρών.

Το 1917 ένας νεαρός τότε Ρώσος, ο Victor Shkovsky, δημοσίευσε ένα δοκίμιο με τίτλο «Η τέχνη ως τεχνική», (Art as device), με το οποίο εισήγαγε τον φορμαλισμό στην λογοτεχνική θεωρία.

Θα μπορούσαμε με μια μικρή παράφραση να πούμε ότι και η πολιτική πλέον είναι μια τεχνική ή καλύτερα μια τυπική τεχνολογία που στηρίζεται σε επουσιώδη στοιχεία εντυπωσιασμού και προσέλκυσης του πρώτου ενδιαφέροντος του παρατηρητή επισκιάζοντας το σημαινόμενο του νοήματος. Ο θεατής, ο ακροατής, ο ψηφοφόρος θα πρέπει να γυρίσει το κεφάλι προς το μέρος μας να δει το δρώμενο ενός ομιλούντος πολιτικού ο οποίος χειρονομώντας, φωνάζοντας, ενίοτε υβρίζοντας τους αντιπάλους του συνιστά ένα παραστατικό γεγονός με αδιευκρίνιστες λογικές καταβολές και συνέπειες. Η φόρμα του σύγχρονου πολιτικού έχει υποκαταστήσει τον νοηματοδοτικό πολιτικό λόγο του παλιού πολιτικού. Η νεότητα, η ωραιότητα, το ντύσιμο ακόμα και το χρώμα των μαλλιών προσελκύει το πρώτο ενδιαφέρον των περισσοτέρων που τελικά γίνεται και το πρώτο κριτήριο επιλογής τους. Αυτή η απόσπαση της μορφής από το περιεχόμενο, της φόρμας από το νόημα, πολλές φορές συντελείται και με βίαιο τρόπο καθηλώνοντας σε νοητική ακινησία, για να μη πω παραλυσία, τους παρατηρητές με αποτέλεσμα τον θρίαμβο της εξωτερικότητας δηλαδή του συσκευαζόμενου πολιτικού προϊόντος παρά του ίδιου του περιεχομένου του. Αυτό θα το ονομάσουμε χυδαίο φορμαλισμό της σύγχρονης πολιτικής κόντρας, σε αντίθεση με τον λογοτεχνικό φορμαλισμό, που έχει την ικανότητα να φέρει οδυνηρό εκτροχιασμό από την κανονικότητα της πολιτικής αντέγκλησης που γνωρίζαμε ιστορικά.

                   Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ: ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ – ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

 (πρωτοδημοσιεύτηκε στο Capital.gr)

Στις 24 Φεβρουαρίου του τρέχοντος έτους έκλεισε ένας χρόνος από τότε που οι Ρώσοι εισέβαλαν στην Ουκρανία. Ο πόλεμος μαίνεται σφοδρός με μεγάλες απώλειες εκατέρωθεν και κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει ακριβώς αν θα συνεχιστεί για μήνες ή χρόνια. Ο Πούτιν θέλει η Ουκρανία να επιστρέψει κάτω από τον πλήρη έλεγχο της Ρωσίας ενώ η Ουκρανία θέλει να διατηρηθεί ως ένα ανεξάρτητο και αυτοελεγχόμενο κράτος.

Οι επιπτώσεις αυτού του πολέμου στην Ευρώπη αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο είναι σημαντικές και πολλές απ’ αυτές είναι ακόμα ασχημάτιστες. Σ’ αυτό το άρθρο θα προσπαθήσω να προσεγγίσω το θέμα των ήδη καταγεγραμμέων επιπτώσεων κάνοντας χρήση όσων στοιχείων είναι διαθέσιμα αλλά και αυτών που πρόκειται να επισυμβούν. Πριν όμως οφείλω να υπογραμμίσω ορισμένες αναπάντεχες εκπλήξεις που εμφανίσθηκαν από διάφορες κατευθύνσεις.

• Ο Πούτιν εξεπλάγη από την σθεναρά και μαχητική αντίσταση που προέταξαν οι Ουκρανοί «αδελφοί». Ο ίδιος λανθασμένα πίστευε ότι οι «ομοεθνείς» γείτονες του Κιέβου θα τον υποδέχονταν ως ελευθερωτή.
• Ο Πούτιν εξεπλάγη από την ανάπτυξη συγκλινουσών δυνάμεων στην Ευρώπη που ενίσχυσαν την ενότητα της, πλην της ιδιόμορφης Ουγγαρίας και από την υλική και ψυχολογική υποστήριξη που προσέφεραν τα ευρωπαϊκά κράτη στην πληττόμενη Ουκρανία. Ο ίδιος και οι περί αυτού λανθασμένα πίστευαν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα διχάζονταν λόγω των διαφορετικών ομάδων συμφερόντων και οικονομικών σχέσεων με τη Ρωσική Ομοσπονδία.
• Λανθασμένα ο Πούτιν πίστευε ότι οι ΗΠΑ θα έδειχναν ανοχή αν όχι αδιαφορία στην επιλογή της εισβολής γιατί κάτι ανάλογο είχαν επιδείξει και το 2008 όταν οι Ρώσοι εισέβαλαν στη Γεωργία και προσάρτησαν την Νότια Οσετία και Αμπχαζία. Ανοχή επέδειξαν οι ΗΠΑ και το 2014 όταν ο Πούτιν προσάρτησε την Κριμαία. Γιατί σ’ αυτή την περίπτωση να άλλαζαν στρατηγική; Ο ίδιος και το επιτελείο του δεν κατάλαβαν ότι οι συνθήκες στις διεθνείς σχέσεις και στη διεθνή πολιτική οικονομία είχαν ριζικά τροποποιηθεί. Ότι το προηγούμενο δεν δεσμεύει το επόμενο.
• Ο Πούτιν επίσης εξεπλάγη γιατί είδε όχι μόνο να αφυπνίζεται το ΝΑΤΟ από τον χρόνιο λήθαργο του αλλά και να αναζωογονείται και να επεκτείνεται δεχόμενο νέα μέλη μη εξαιρουμένης και μελλοντικής ένταξης της Ουκρανίας.
• Ο Πούτιν φάνηκε να μη πιστεύει ότι η Ουκρανία θα γινόταν αποδεκτή ως δυνητικό μέλος από την Ευρωπαϊκή Ένωση γιατί 30 χρόνια συνεχών συνομιλιών ένταξης της απέβησαν άκαρπα.
• Τέλος ο Πούτιν εξεπλάγη γιατί είδε την πρωτοφανή ανθεκτικότητα των ευρωπαϊκών λαών και οικονομιών από την έλλειψη φθηνού ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση προτίμησε ακριβούς υδρογονάνθρακες και αγροτικά προϊόντα από άλλες πηγές με τίμημα ένα πληθωρισμό παρά να αποδεχθεί την επεκτατική πολιτική του Πούτιν. Η στάση σ’ όλο αυτό της Γερμανικής κυβέρνησης ήταν η μεγαλύτερη έκπληξη για το Κρεμλίνο.