Τα κόμματα έτσι διατηρούν την ιδεολογική και πολιτική τους ταυτότητα, την κοινωνική τους αναφορά, το πολιτικό τους πρόγραμμα και τον ιστορικό τους προσδιορισμό. Εφόσον έτσι τηρούνται οι διαδικασίες ηθικής επάρκειας και πολιτικής καθαρότητας, το πολιτικό κόμμα μπορεί συνεχίσει να διαμεσολαβεί προκειμένου να προωθεί τα συμφέροντα των κοινωνικών στρωμάτων που εκπροσωπεί με βάση τη θεωρία της αληθούς αντιστοιχίας. Σε αντίθετη περίπτωση, αν δηλαδή οι εκτροχιασθέντες προς το ατομικό όφελος παραμένουν ενεργοί στις θέσεις τους, τότε αργά ή γρήγορα οι λειτουργικές συνδέσεις του πολιτικού φορέα με τις κοινωνικές του αναφορές παύουν να υφίστανται μέχρις ότου αυτό να εξαφανισθεί από το εύρος του πολιτικού φάσματος.

Μία άλλη αιτία, πολύ σημαντικότερη, πολιτικού θανάτου ενός κόμματος είναι η απομάκρυνση  από το πολιτικό του πρόγραμμα το οποίο θεωρείται εδώ ως η συμπύκνωση των ιδεολογικών του αρχών και αξιώσεων. Το φαινόμενο αυτό ιδιαίτερα συναντάται σε κόμματα που από μειοψηφικά μετατρέπονται σε πλειοψηφικά και με ευθύνες διακυβέρνησης. Η ακύρωση ενός πολιτικού προγράμματος, για οποιουσδήποτε λόγους, ουσιαστικά σημαίνει και την ριζική κατάργηση της σχέσης των  κοινωνικών εκπροσωπούμενων και πολιτικών εκπροσώπων.  Γιατί οι ψηφοφόροι ενός κόμματος είναι τμήματα της κοινωνίας με κοινά ή συγγενικά χαρακτηριστικά τα οποία αναγνωρίζουν στο πολιτικό του πρόγραμμα ένα συγκεκριμένο τρόπο να βελτιώσουν την κοινωνική και οικονομική τους θέση. Αυτό εξάλλου συνιστά και την ουσία του δημοκρατικού ιδεώδους το οποίο βασίζεται σε σχέσεις ειλικρινούς επικοινωνίας και αληθείας εκπροσώπου και εκπροσωπούμενου, εντολέα και εντολοδόχου. Δεν υπογράφεται ασφαλώς κάποιο είδους νομικού συμβολαίου ανάμεσα στους δύο αλλά αυτή είναι η πεμπτουσία της αστικής δημοκρατίας η οποία στηρίζεται στην καλή γενική θέληση[1]  και στα χρηστά ήθη. Στην περίπτωση εκείνη που η πολιτική γραμμικότητα διακόπτεται η όποια σχέση των δύο αυτών κοινωνικών υποκειμένων είναι νόθα, ψευδής και δόλια. Και ως εκ τούτου παύει να υφίσταται ως τέτοια.

Βέβαια είναι δυνατόν να εμφανισθεί και ένα άλλο ενδεχόμενο. Το πολιτικό υποκείμενο δηλαδή το κόμμα να αποκτήσει λόγω διαφοροποίησης του πολιτικού του προγράμματος μία νέα σχέση με  ένα διαφορετικό τμήμα της κοινωνίας που θα δει μέσω αυτού να εκφράζονται τα πολυειδή συμφέροντα του. Σε κάθε περίπτωση πάντως οι αρχικές σχέσεις διαφοροποιούνται και οι πολιτικές ισορροπίες διαμορφώνονται σε νέα πεδία και με νέα υποκείμενα. Νέα κόμματα εμφανίζονται στο πολιτικό φάσμα έστω και αν αυτά απαρτίζονται από τα ίδια στελέχη, στις ίδιες περιφέρειες και με διαφορετικά ποσοστά προτιμήσεων.

Όλα τα ανωτέρω αφορούν στην εποχή του νεωτερικού ορθού και κριτικού λόγου κατά την οποία οι φιλελεύθερες ιεραρχήσεις ήταν λειτουργικές, οι σχέσεις των μερών με το Όλον συμμετρικές, η μορφή και το νόημα διακριτά σύνολα και η κοινωνική κινητικότητα είχε κάθετη φορά.