Οι φορείς της περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης, ως τα νέα κέντρα οιονεί περιφερειακής εξουσίας, είναι υποχρεωμένοι εκ των δεδομένων αναγκών να αντιμετωπίσουν το μειονέκτημα των χαμηλών δεξιοτήτων των ανθρώπινων πόρων και των εκπαιδευτικών προσόντων, συναρτημένων με τα παραγωγικά τοπικά πρότυπα και τις τοπικές αξίες. (….)

Δεύτερον, ο περιφερειακός προγραμματισμός θα πρέπει να μεριμνά για τις περιφερειακές υποδομές και τις κοινοτικές εξυπηρετήσεις. (…)

Τρίτον, η δημιουργία περιφερειακών θεσμών συμμετοχής του οικονομικά ενεργού πληθυσμού έχει πρωταρχική σημασία γιατί δημιουργεί λειτουργικά δίκτυα εξυπηρέτησης και υποστήριξης των πολιτών. (…)

Τέταρτον, η αξιοποίηση των περιφερειακών και τοπικών πόρων, η μικρή κλίμακα, ο τοπικός έλεγχος, και οι ενδοπεριφερειακές αλληλεξαρτήσεις συγκρατούν το παραγόμενο περιφερειακό προϊόν, (οικονομικό, πολιτιστικό, κλπ) εντός της περιφέρειας αποτρέποντας φαινόμενα παλινδρομικής διαφυγής.

Πέμπτον, ο σχεδιασμός για τη δημιουργία μιας κινητήριας οικονομικής δραστηριότητας, στη πρωτογενή ή μεταποιητική παραγωγή, ή στις υπηρεσίες, όχι αναγκαστικά μεγάλης κλίμακας, είναι ο καθοριστικότερος παράγων, που θα απορροφήσει το πλεονάζον εργατικό δυναμικό, θα αυξήσει το περιφερειακό προϊόν, θα αξιοποιήσει τους τοπικούς πόρους και θα σπάσει την αιτιώδη αλυσίδα του φαύλου κύκλου που χαρακτηρίζει μια περιφέρεια ως υπανάπτυκτη. Με άλλα λόγια τίθεται το ερώτημα: ποιος θα είναι ο κινητήρας, ποια οικονομική δραστηριότητα θα αποτελέσει τον πόλο γύρω από τον οποίο θα δημιουργηθούν οι αναγκαίες προϋποθέσεις για την οικονομική και κοινωνική απογείωση (take off) της περιφέρειας. (…)

Έκτον, ο περιφερειακός σχεδιασμός δεν θα πρέπει να θεωρεί τη χωρική περιφερειακή οικονομία ως απομονωμένη και κλειστή. Οι διεθνείς αγορές είναι ανοικτές και η τεχνογνωσία πλούσια για διασυνδέσεις και αμοιβαίους καθορισμούς είτε σε ευρωπαϊκό είτε σε διεθνές επίπεδο. (…)

Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε και άλλες πτυχές του περιφερειακού σχεδιασμού, αλλά εκείνο που είναι σημαντικό να υπογραμμισθεί είναι ότι ενώ το Εθνικό Κράτος υπονομεύεται από τις διαδικασίες της παγκοσμιοποίησης και σύρεται έρμαιο από τις χρηματοοικονομικές αγορές, η στρατηγική της περιφερειακής ανάπτυξης και διαπεριφερειακής συνεργασίας, είναι η πιο κατάλληλη πολιτική για την αναδιάρθρωση της παραγωγής, της οργάνωσης και αξιοποίησης  των πόρων.

Για να επιλεγεί και καθορισθεί μια περιφερειακή πολιτική ανάπτυξης θα πρέπει να εξεταστεί και ερευνηθεί σειρά αντικειμενικών προϋποθέσεων, ενεργεία και δυνάμει, που θα εγγυώνται αυτοσυντήρητη αναπτυξιακή διαδικασία. Αν αντίθετα οι αντικειμενικές παράμετροι αντικατασταθούν από την υποκειμενική βούληση της περιφερειακής ελίτ για «ευνόητους λόγους», τότε οι πιθανότητες δαπανηρής  αποτυχίας είναι πολύ μεγάλες.

Ως αντικειμενικοί παράγοντες θεωρούνται:

-    Το επίπεδο ανάπτυξης ή υπανάπτυξης μιας περιφέρειας ή μιας τοπικής οικονομίας,

-    Η ποσοστιαία συμμετοχή του περιφερειακού προϊόντος στο ΑΕΠ,

-    Η διάθρωση της κλίμακας των επαγγελματικών και μορφωτικών προσόντων,

-    Η διάρθρωση των τομέων και κλάδων παραγωγής, διανομής και εμπορίου,

-    Το κατά κεφαλή περιφερειακό εισόδημα,

-    Τα αποθέματα φυσικών πόρων, κεφαλαίου και το επίπεδο τεχνολογίας,

-    Η ποιότητα των διοικητικών υπηρεσιών,

-    Η ποιότητα των υποδομών δημόσιας ωφέλειας.

Με βάση τα ανωτέρω, η περιφερειακή στρατηγική αποσκοπεί στη δημιουργία ανταγωνιστικού περιφερειακού πλεονεκτήματος με προσανατολισμό την εθνική και διεθνή αγορά, την ικανότητα αυτοτροφοδότησης της αναπτυξιακής διαδικασίας και την εξασφάλιση θετικής συσχέτισης με άλλες εθνικές ή διεθνείς περιφέρειες.

Συνήθως οι περιφερειακές πολιτικές ανάπτυξης απαιτούν ροές κεφαλαίων που είναι αδύνατον να εξασφαλίσει το Εθνικό Κράτος. Ιδιαίτερα όταν αυτό διέρχεται περίοδο οικονομικής κρίσης ή βρίσκεται σε κατάσταση υπανάπτυξης.

Συνεπώς για την εισροή των επιθυμητών ποσοτήτων κεφαλαίων θα πρέπει να εφαρμοσθεί πολιτική προσελκυστικότητας ξένων επενδύσεων ή και εθνικών ιδιωτικών κεφαλαίων.

Για την εκπλήρωση του σκοπού αυτού οι χώρες έχουν εφαρμόσει πληθώρα πολιτικών, οι βασικότερες των οποίων είναι οι Ειδικές Οικονομικές Ζώνες (special economic zones), ή οι Ελεύθερες ζώνες εμπορίου, ή οι Ευνομούμενες περιφερειακές ρήτρες, κλπ.

Τα αποτελέσματα που καταγράφηκαν από τις σχετικές υπηρεσίες του ΟΗΕ, δεν είναι πάντα θετικά. Οι χώρες που έχουν εφαρμόσει ανάλογες περιφερειακές πολιτικές ανέρχονται σε 103 και έχουν μελετηθεί 827 περιπτώσεις ειδικών στρατηγικών προσελκυστικότητας ξένων κεφαλαίων. Απ’ αυτές  σχεδόν το 50% επέτυχαν αποτελέσματα κάτω από το επιθυμητό επίπεδο.