Αυτός ο τρόπος βέβαια είχε ως αποτέλεσμα να μειωθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα κατά 6 ποσοστιαίες μονάδες αλλά τα προβλήματα που προκάλεσε στους άλλους τομείς της οικονομίας ήταν μεγαλύτερα από αυτό που αντιμετώπισε. Αναπάντεχο ύψος ύφεσης, απροσδόκητη ανεργία, καταβύθιση της ζήτησης, διατήρηση υψηλού επιπέδου τιμών, πιστωτική ασφυξία, μετανάστευση και όξυνση των κοινωνικών συγκρούσεων. Ένας τέτοιος τρόπος μείωσης του ελλείμματος, μείωσης με το τσεκούρι και όχι με επιστημονικές μεθόδους πολιτικής οικονομίας, προσιδιάζει σε κυβερνήσεις είτε αυταρχικών, δεσποτικών χωρών είτε σε υπανάπτυκτες χώρες της Ασίας, της υποσαχάριας Αφρικής και της Λ. Αμερικής και όχι σε χώρες της ευρωζώνης.

Αντίθετα ένα σχέδιο εθνικής ανόρθωσης της οικονομίας θα προέβλεπε αναγκαία στάδια, κλιμακούμενα μέσα στο χρόνο και συσχετιζόμενα μεταξύ τους. Και βέβαια το πρώτο στάδιο θα ήταν η μείωση του ελλείμματος με περικοπές αμοιβών αλλά όχι ασυσχέτιστα με τη μείωση των τιμών αγαθών και υπηρεσιών. Οι αμοιβές και οι τιμές είναι ένα θεμελιώδες ζευγάρι με οργανική αλληλεξάρτηση στην οικονομία που δεν είναι εύκολο να διαχωρισθεί. Η μείωση των τιμών απαιτεί διάλυση των καρτέλ, απελευθέρωση αγορών και προώθηση του ανταγωνισμού. Και αυτό με τη σειρά του προαπαιτεί τη ριζική αναδιάρθρωση του κρατικού μηχανισμού. Της εξαφάνισης της κοστοβόρας γραφειοκρατίας, της δίωξης της διαφθοράς, της σπατάλης και της εξαπάτησης. Σημασία δεν έχει ο ονομαστικός μισθός και το ύψος του αλλά ο πραγματικός μισθός. Και αυτός είναι συσχετισμένος, σφηνωμένος θα έλεγα, μέσα στο επίπεδο των τιμών. Δεν μ' απασχολεί καθόλου αν έχω υποστεί μείωση των αμοιβών μου κατά 50% αν την ίδια στιγμή και το επίπεδο των τιμών έχει μειωθεί έστω και λίγο αργότερα, κατά 50% επίσης.

Μόνο με το τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η αποκλιμάκωση της υπέρ θέρμανσης της οικονομίας και η επαναφορά του συστήματος σε συμετρικές σχέσεις εισροών / εκροών. Μόνο με το τρόπο αυτό παίνει νόημα και το αίτημα της ανάπτυξης, περιφερειακής και εθνικής. Αν το σύνολο της οικονομίας, δημόσιας και ιδιωτικής, βρίσκεται σε σχέση ισορροπίας με τα μέρη της, αν η συσχέτιση των κλάδων και υποκλάδων, δεν παράγει φούσκες ή τρύπες, αλλά υπεραξίες, μόνο τότε οι άνθρωποι και τα διαθέσιμα μέσα παραγωγής μπορούν να παράγουν αύξηση του εθνικού πλούτου. Και τότε το κράτος δικαίου, αμερόληπτα και έξω από ειδικά ταξικά συμφέροντα, διανέμει αυτόν τον πλούτο με κριτήρια μακροπρόθεσμης κοινωνικής ευημερίας.

Η σωστή αποτίμηση του σημείου θετικής ισορροπίας είναι μέριμνα των αγορών, εγχώριων και διεθνών. Και αν αυτό είναι το σημείο που παράγει ποσοστά κερδών, έστω και χαμηλά, τότε θα ενεργοποιηθούν και οι μηχανισμοί εισροής ξένων επενδύσεων και οι μηχανισμοί βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας, της παραγωγικότητας, κλπ, κλπ.

Το να διχάζεται κανείς ανάμεσα στη λιτότητα και στην ανάπτυξη, στις περικοπές και στις ενέσεις ρευστότητας, είναι σαν να διχάζει το ενιαίο του οικονομικού συστήματος και την ολότητα του κοινωνικού σχηματισμού.

Στο σημείο αυτό όμως εισέρχονται και άλλες μεταβλητές στο υπόδειγμα της ανάπτυξης του συνόλου της οικονομίας. Θα επιχειρηθεί ανάπτυξη εκείνων των περιοχών που εδέσποζαν πριν τη κρίση ή θα επιδιωχθεί ανάπτυξη νέων τομέων και κλάδων που προσθέτουν υπεραξία και είναι διεθνώς ανταγωνιστικοί; Η απάντηση είναι ότι αυτό εν μέρει θα επιλεγεί από τις αγορές αλλά ο ρόλος της κρατικής παρέμβασης είναι καθοριστικός. Αν προς στιγμή θεωρήσουμε ότι το κράτος συνιστά μια άρτια διεπιστημονική επιτροπή, τότε θα απαιτήσουμε απ' αυτό να μελετήσει και να υποδείξει τα μέσα, τα εργαλεία και τα κεφάλαια που αναβαθμίζουν το οικονομικό σύστημα στο διεθνή καταμερισμό των έργων, εξασφαλίζοντας την ιδιοσυντηρούμενη διαδικασία της ανάπτυξης. Όμως αυτό προϋποθέτει και την εξέταση των απαιτούμενων/ υπαρχόντων ικανοτήτων.

Αν υπάρχει δυσαρμονία ανάμεσα στα απαιτούμενα και στα διαθέσιμα μέσα, ανθρώπινα και κεφαλαιακά, τότε προσαρμόζονται κατάλληλα και οι σκοποί. Ίσως είναι προτιμότερο να εκσυγχρονισθούν και να επανακεφαλαιοποιηθούν οι κλάδοι εκείνοι, που έστω και παραδοσιακοί, προσφέρουν ένα συγκριτικό πλεονέκτημα, παρά εκείνοι στους οποίους το κόστος απόκτησης των προϋποθέσεων είναι προς το παρών πολύ υψηλό.

Όμως οι παράγοντες που δύνανται να επηρεάσουν την ανάπτυξη και όχι απλώς τη ποσοτική μεγέθυνση, μπορεί να υπάρχουν και έξω από το πεδίο της οικονομίας. Παράγοντες όπως ο πολιτισμός, το κοινωνικό αποκτημένο κεφάλαιο, το είδος της δημοκρατίας, των ενδιάμεσων θεσμών συμμετοχής, κλπ, παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της οικονομικής ανάπτυξης.