5. Η φτώχεια είναι το αποτέλεσμα της απουσίας εκπαίδευσης.

Συνήθως εκείνο που έχει επικρατήσει να λέγεται είναι ότι κανείς εγγράμματος λαός δεν είναι πραγματικά φτωχός και κανείς αγράμματος δεν είναι πραγμαατικά πλούσιος. Η φράση αυτή είναι κάτι σαν αξίωμα. Επεκτείνεται βέβαια και στα άτομα. Αλλά το ερώτημα που τίθεται εδώ είναι πως είναι δυνατόν ένας φτωχός λαός να ανεύρει κεφάλαια για να δημιουργήσει ένα αποτελεσματικό εκπαιδευτικό σύστημα; Ασφαλώς πρόκειται για ένα φαύλο κύκλο. Η φτώχεια είναι αποτέλεσμα της αμορφωσιάς και η αμορφωσιά αποτέλεσμα της φτώχειας.

6. Η φτώχεια οφείλεται στην έλλειψη κεφαλαίου.

Όταν δεν υπάρχει επαρκές κεφάλαιο δεν είναι δυνατόν να εξευρεθούν πόροι για επενδύσεις αφού είναι ανύπαρκτες οι αποταμιεύσεις. Άρα η οικονομική ανάπτυξη παραμένει ανεπλήρωτος στόχος. Πως όμως μπορεί η θέση αυτή να εξηγήσει περιπτώσεις πλούσιων κρατών όπως το Ιράν, ή το Ιράκ και η Βενεζουέλα που σφίζουν από πετρελαιακούς πόρους, να παραμένουν σε κατάσταση υπανάπτυξης. Στις χώρες αυτές αλλά και σε πολλές άλλες, (Νιγηρία) η συντρηπτική πλειοψηφία του πληθυσμού βρίσκεται σε διαρκή εξαθλίωση.

7. Η φτώχει οφείλεται στον υπερπληθυσμό.

Πολύ συχνά η φτώχεια είναι συνδεδεμένη με μεγάλους πληθυσμούς. Στην Ινδία ή στο Πακιστάν και στη Κίνα, πολλοί άνθρωποι παράγουν ένα μικρό ακαθάριστο προϊόν με αποτέλεσμα και το κατά κεφαλή εισόδημα να βρίσκεται στα όρια του ελάχιστου συντήρησης. Υποαπασχόληση και καλυμμένη ανεργία είναι μία χρόνια κατάσταση. Με μικρότερο πληθυσμό το κατά κεφαλή εισόδημα ασφαλώς θα ήταν μεγαλύτερο έστω και αν το ΑΕΠ παρέμενε το ίδιο.

Όμως και αυτή η θέση δεν έχει γενική ισχύ. Η λεκάνη του Αμαζονίου παρά το ότι είναι πολύ αραιά κατοικημένη είναι φτωχή περιοχή ενώ αντίθετα η Νότιος Βραζιλία που είναι πολύ πυκνοκατοικημένη είναι πλούσια και ευημερεί.

8. Η φτώχεια είναι αποτέλεσμα λανθασμένης οικονομικής πολιτικής.

Οι πολιτικές ηγεσίες των φτωχών χωρών είναι κατά το πλείστον ανίκανες να εφαρμόσουν αναπτυξιακή πολιτική. Όταν αποσκοπούν στη νομισματική σταθερότητα εφαρμόζουν περιοριστική πολιτική λιτότητας με αποτέλεσμα τον αντιπληθωρισμό και όταν θέλουν να αντιμετωπίσουν τον αντιπληθωρισμό εφαρμόζουν επεκτατική νομισματική πολιτική με αποτέλεσμα τον υψηλό πληθωρισμό. Ο πληθωρισμός όμως δεν είναι μόνο οικονομικό φαινόμενο αλλά και χρόνιο διαρθρωτικό και κοινωνικό. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού ασχολείται με παρασιτικά επαγγέλματα διαμεσολαβήσεων που ο πληθωρισμός είναι ένα καλό κερδοσκοπικό παίγνιο. Επί πλέον η διαφθορά και η παραοικονομία βρίσκονται σε τέτοια έκταση που είναι αδύνατον να επιτρέψουν την επάρκεια των δημοσίων πόρων που θα οδηγηθούν στην αντιμετώπιση της φτώχειας και της καθυστέρησης. Έτσι η μικρή μειοψηφία του πλούτου λυμαίνεται τη μεγάλη πλειοψηφία των φτωχών.

Από τα παραπάνω φαίνεται πως κανένας παράγοντας από μόνος του δεν είναι σε θέση να ερμηνεύσει την κατάσταση της φτώχειας που διαπερνά το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη. Μάλλον το φαινόμενο είναι αποτέλεσμα ενός συνδυασμού των παραγόντων που έχουν σχηματίσει ένα απογορευτικό παραπέτασμα προς την οικονομική πρόοδο.

Στην εποχή όμως που διανύουμε το διεθνές σύστημα οικονομικών συναλλαγών και δραστηριοτήτων επιβάλλει απαιτήσεις ανάπτυξης, κοινωνικού, θεσμικού και πολιτικού περιεχομένου που δεν είναι καθόλου εύκολο να εξασφαλισθούν στις υπανάπτυκτες χώρες. Συνεπώς θα ήταν φρονιμότερο να μιλάγαμε για ένα είδος διαρθρωτικής φτώχειας και υπανάπτυξης το οποίο θα μπορούσε να εξαρθρωθεί μόνο αν ο αναπτυγμένος κόσμος αποφάσιζε να το αντιμετωπίσει δρώντας συντονισμένα και αποτελεσματικά.

Ένα άλλο είδος φτώχειας που οφείλουμε να μελετήσουμε είναι η συμπτωματική και η συγκυριακή. Αυτό το είδος ολοένα και μεγαλώνει εντός των αναπτυγμένων χωρών. Μεγαλύτερες μάζες του πληθυσμού φτωχοποιούνται διαρκώς χάνοντας τα εργασιακά τους μέσα και συνεπώς και τα εισοδήματα τους. Η φτωχοποίηση είναι συνυφασμένη με την οικονομική κρίση και πολλοί θεωρούν πως αν αυτή η δεύτερη αντιμετωπιστεί θετικά τότε και η πρώτη θα αρχίσει να ελαττώνεται. Για να συμβεί όμως αυτό εκείνο που είναι ανάγκη να προηγηθεί είναι να αλλάξει η οικονομική πολιτική των κυβερνήσεων που δημιουργεί την κρίση. Συνεπώς το πρόβλημα της φτώχειας, είτε είναι διαρθρωτικής φύσεως είτε συγκυριακής, είναι κατ' εξοχήν πολιτικό. Οι ορθές πολιτικές αποφάσεις όμως οφείλουν να συνδυασθούν με παράγοντες που αφορούν στον παράγοντα ανθρώπινο δυναμικό. Το δυναμικό αυτό αν είναι υγιές, καλλιεργημένο μορφωτικά, τεχνικά και επιστημονικά επιδέξιο και αν δρά εντός ενός κοινωνικού χώρου με αποτελεσματικούς οικονομικούς και δικαιικούς θεσμούς, τότε η οικονομική ανάπτυξη είναι ένα αποτέλεσμα που θα προκύψει αβίαστα.