Η πολύπτυχη κρίση που συνεχίζεται μετά από οκτώ χρόνια έχει στιγματίσει μία ολόκληρη εποχή. Λίγο πριν, μία άλλη πολιτική κρίση είχε καταλύσει το δημοκρατικό πολίτευμα για επτά και πλέον χρόνια. Ακόμα νωρίτερα ιστορικά, ένας εμφύλιος πόλεμος χάραξε βαθιά χάσματα ανάμεσα στους Έλληνες ο απόηχος των οποίων είναι ακόμα κοινωνικά αισθητός. Οι δικτατορίες του μεσοπολέμου, η μικρασιατική καταστροφή, ο εθνικός διχασμός, ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος, οι Βαλκανικοί και η απόπειρα εξυγίανσης των πολιτικών ηθών στο Γουδί, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, είναι μία ακολουθία ιστορικών γεγονότων που καθήλωσε ουσιαστικά την εξέλιξη του νέου ελληνικού κράτους.
Αν ακολουθήσουμε το δρόμο που οδηγεί στο ιστορικό καταγωγικό βάθος ανακαλύπτουμε πως η διαδρομή είναι ακόμα πιο οδυνηρή. Πιο τραγική. Υποδουλώσεις, εδαφικές κατοχές, πόλεμοι, σφαγιασμοί, ανατροπές πολιτευμάτων, συνομωσίες και ασύμβατες συμμαχίες της εξουσίας, έφραζαν κατά περιόδους την ανύψωση των Ελλήνων προς τους σκοπούς τους.
Παρ’ όλα αυτά οι Έλληνες κατάφεραν και δημιούργησαν τη δυνατότητα τους. Την προοπτική τους. Και μετά την πραγμάτωσης τους στο έπακρο. Κατάφεραν όχι μόνο να διατηρηθούν αλλά και πολλές φορές να διαπρέψουν στη διεθνή σκηνή, σε αντίθεση με άλλους λαούς της «γενιάς» τους που εξαφανίστηκαν από τον ιστορικό στροβιλισμό.
Κατάφεραν με τα πνευματικά και πολιτισμικά τους επιτεύγματα να διακριθούν στην ιστορική σκηνή και να θεμελιώσουν τη διαμόρφωση του δυτικού πολιτισμού.
Στο βιβλίο αυτό περικλείεται μελέτη η οποία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως ολιστική. Αποπειράται να συγκροτήσει συνθετική ανάλυση ως προς τον τρόπο που σκέφτονταν οι Έλληνες και ως προς τον τρόπο που έπρατταν από την κλασική αρχαιότητα έως σήμερα. Αποπειράται να διακρίνει τα ιστορικά «σημεία» σύγκλισης και απόκλισης των πεδίων ύπαρξης τους. Αποπειράται ακόμα να εντοπίσει το βαθμό εισχώρησης και επηρεασμού του ελληνικού πνεύματος της κλασικής περιόδου στην πνευματική διαμόρφωση της ευρωπαϊκής λογιοσύνης.
Η ανάδειξη των φιλοσοφικών, οικονομικών και πολιτικών ιστορικών απεικονίσεων που επιχειρείται στο βιβλίο αυτό, επεδίωξε ο συγγραφέας να είναι σαφείς, διακριτές και αμερόληπτες από κάθε είδους σκοπιμότητα.
Η ευαισθησία των Ελλήνων και Ελληνίδων για την νεοελληνική τους ταυτότητα είναι διαπιστωμένη αλλά οφείλει να μην εξαντλείται στην μελέτη μόνο της τελευταίας περιόδου. Αυτή είναι το αποτέλεσμα μιας μακράς ιστορικής πορείας η οποία οφείλει να μελετηθεί όχι κατά μέρος, κατά τμήμα αλλά στο σύνολο της ως λειτουργικό και συνεχές Όλον. Και μάλιστα στο πλαίσιο του διεθνούς γεωπολιτικού χώρου στον οποίο ανήκει.
Ελπίζουμε ο στόχος αυτός που ετέθη να επιτεύχθηκε σε κάποιο μεγάλο ή μικρό βαθμό και να θεωρηθεί η μελέτη αυτή ως διεξοδική συμβολή στην παροχή ιστορικών αποδείξεων και συνδετικών στοιχείων, στη προσπάθεια διαμόρφωσης σύγχρονης νεοελληνικής ταυτότητας.
