Εκείνο που είναι ηθικώς και κοινωνικώς επιβεβλημένο να πράξει είναι να αντιμετωπίσει τις δυσλειτουργίες και τις ολιγοπωλιακές ή και μονοπωλιακές καταστάσεις που υπάρχουν στους σχετικούς τομείς. Και οι δυσλειτουργίες αυτές σχετίζονται με την απουσία οικονομικών δομών υγιούς ανταγωνισμού. Αυτές οι διαπιστώσεις δεν είναι ούτε νέες ούτε πρωτοειπωμένες. Έχουν λεχθεί χιλιάδες φορές και σε όλους τους τόνους αλλά δυστυχώς στην Ελλάδα δεν υπάρχει αποτελεσματική διοίκηση και πολιτική βούληση να πατάξει τα φαινόνεμα της υπέρ συγκέντρωσης της προσφοράς και της αισχροκέρδειας. Αν θα ήθελε η κυβέρνηση να αποδείξει την αριστερή της κατεύθυνση ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν. Πως μπορεί να ανέχεται η δημόσια διοίκηση που θεωρείται εργαλείο της κυβερνητικής εξουσίας βασικά αγαθά και υπηρεσίες που στην αναπτυγμένη Ευρώπη κοστίζουν 10 ευρώ για παράδειγμα στην Ελλάδα της αύξουσας φτώχειας να κοστίζουν 13.!! Σε αντίθεση με όλες τις οικονομικές θεωρίες και τις επιστημονικές σχετικές μελέτες τα κύματα των υφέσεων και των κρίσεων επιδρούν πιεστικά και επί του επιπέδου των τιμών. Στην Έλλάδα συμβαίνει να καταγράφεται ένα παράξενο και ανορθολογικό φαινόμενο βάση του οποίου ενώ μειώνεται ραγδαία το εθνικό και ατομικό εισόδημα, ταυτόχρονα αυξάνεται το επίπεδο των τιμών των βασικών αγαθών και υπηρεσιών. Θα μπορούσε να ονομαστεί τερατουργικά υφεσιοπληθωρισμός και να μελετηθεί επισταμένως τουλάχιστον στην θεμελιώδη αιτιολογία του.

Σε ένα μέρος των αξωματούχων του ΔΝΤ, υπάρχει η άποψη ότι αυτό θα πρέπει να συμβαίνει για να αυξηθούν τα κέρδη της προσφοράς προκειμένου να αυξηθούν σε δεύτερο χρόνο οι επενδύσεις που θα φέρουν θέσεις εργασίας, εισόδημα και κατανάλωση...Δυστυχώς όμως η διεθνής εμπειρία έχει αποδείξει ότι αυτού του είδους ο οικονομικός αυτοματισμός ( θατσερισμός - ρηγκανισμός) δεν λειτουργεί ειδικά σε χώρες απ' όπου απουσιάζει ένα ισχυρό πλέγμα θεσμών και βιώνουν την αβεβαιότητα της κρίσης.

Γ) Τα κόμματα, ο κομματισμός και ο πολιτικός υπέρ συγκεντρωτισμός.

Το τρίτο μεγάλο και θεμελιώδες πρόβλημα που καταξεσχίζει την σημερινή κοινωνία είναι ο “κομματισμός”. Ένα φαινόμενο απόκτησης και άσκησης εξουσίας που χρησιμοποιεί την έννοια του κοινοβουλευτικού κόμματος κατ' επίφαση και καταχρηστικά. Με τον ισχυρισμό αυτό δεν εννοώ τίποτα περισσότερο από το ότι τα κόμματα- πλην ίσως ενός , περιθωριακού χαρακτήρα – δεν συγκροτούνται από ενεργά μέλη ούτε από δημοκρατικές διαδικασίες εσωτερικής οργάνωσης. Δεν εξετάζω αν αυτό, ύπαρξη κόμματος με δημοκρατία και παραγωγή ιδεών και αξιών, συνέβη ποτέ στην Έλλάδα αλλά αν το έκανα θα έλεγα πως ναι συνέβη έστω και περιοδικά, εξετάζω το γεγονός ότι ο εφημιστικός όρος “κόμμα” καλύπτει συμφέροντα ανθρώπινων ομάδων που τυχαία, συγκυριακά ή εκ σχεδίου, βρέθηκαν στις πρώτες γραμμές της πολιτικής τάξης.

Επαγγελματοποιήθηκαν και πορίζονται από το πεδίο αυτό δίδοντας αναφορά στις εκάστοτε ηγετικές ομάδες και όχι στους σκοπούς και τα σχέδια, στην ιδεολογία και στις αξίες που επικαλέστηκαν για να εκλεγούν. Με άλλα λόγια τα κόμματα που σύμφωνα με την πολιτική θεωρία αποτελούν μικρές ή μεγάλες ανθρώπινες συλλογικότητες με καταστατική οργάνωση, αξίες, στόχους και πολιτικό πρόγραμμα συντήρησης ή αλλαγής των κοινωνικών δεδομένων, δηλαδή συνθέτουν λειτουργικούς κοινωνικοπολιτικούς θεσμούς, απαραίτητους για την λειτουργία της δημοκρατίας, δεν υπάρχουν στην Ελλάδα. Αντ' αυτών υπάρχουν επαγγελματοποιημένες ηγετικές ομάδες που εναλλάσσονται στα νομιναλιστικά “κομματικά” κελύφη ανάλογα με τις σκοπιμότητες που προκύπτουν από την αναγκαιότητα της επανεκλογής, και διαδέχονται η μία την άλλη. Στην ουσία θυμίζουν Διοικητικά Συμβούλια εταιριών που εξασφαλίζουν προνόμια στους απαιτητικούς πελάτες/ μετόχους για να μη μετακινηθούν σε άλλους χώρους. Και τα προνόμια αυτά δεν είναι κάτι άλλο από υποσχέσεις εργασιακής αποκατάστασης στο χώρο που ελέγχουν ως κυβερνήσεις δηλαδή στο κράτος και στη δημόσια διοίκηση. Προνόμια λήψης δημοσίων έργων, κρατικών προμηθειών κλπ, κλπ. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζουν ίσως μια ακόμα επανεκλογή στην εξουσία αλλά έτσι δυστυχώς ένα μεγάλο μέρος του κοινωνικού χώρου εκμαυλίζει και εκμαυλίζεται ηθικά και λειτουργικά.

Όλα αυτά είναι φαινόμενα δομών υπέρσυγκεντρωτισμού και πολιτικού ολιγαρχισμού. Αν θα ήθελε η Ελλάδα να αντιμετωπίσει μία και καλή αυτήν την ιστορική τραγωδία θα πρέπει να χαράξει ένα δικό της δρόμο ριζικής αναμόρφωσης της κοινωνίας. Να υιοθετήσει ένα κανονιστικό πλαίσιο που θα εισάγει κίνητρα για διασπορά των πόρων και αποκέντρωση των μηχανισμών λήψης αποφάσεων. Ορθολογική κατανομή του ανθρώπινου δυναμικού σε ολόκληρη την επικράτεια με ταυτόχρονη ανύψωση των περιφερειών σε κέντρα πολιτικής διακυβέρνησης. Δεν είναι δυνατόν ένας υπάλληλος υπουργείου κάπου στη Μεσογείων ή στο Σύνταγμα να γνωρίζει καλύτερα τις τοπικές ανάγκες σχεδιασμού και προγραμματισμού από έναν δημόσιο αξιωματούχο στα Ιωάννινα, στην Καβάλα ή στην Καλαμάτα. Οι περιφέρειες δεν είναι μόνο τυπικές γεωγραφικές οντότητες. Είναι πρωτίστως αναπτυξιακές μονάδες πολιτικής διακυβέρνησης. Οφείλουν να μετατραπούν σε πόλους κοινωνικής ανάπτυξης και παραγωγής κέθε είδους υπαρκτού προϊόντος. Αγροτικού, βιομηχανικού, πολιτιστικού, εκπαιδευτικού, και ο,τιδήποτε άλλου.

Δεν είναι εδώ ο κατάλληλος χώρος για να αναπτυχθεί πλήρως το θέμα αλλά αν το δει κανείς ιστορικά, θα θυμηθεί ότι κάθε περιφέρεια της χώρας έχει τη δική της ιστορική διαδρομή. Η Πελοπόννησος, (το Δεσποτάτο του Μωρέως), η Δυτική Ελλάδα, με τις πλούσιες παροικίες στην Βιέννη, τη Μασσαλία, την Τεργέστη, την Βενετία, η Μακεδονία με τον πλούσιο πολιτισμό και την κυριαρχία στα Βαλκάνια, η Θεσσαλία με τις πρωτοβιομηχανικές της αποδόσεις, κλπ. κλπ. Η αναγκαία επανάκτηση της οικονομικής και πολιτισμικής ταυτότητας της Περιφερειακής Χώρας με ταυτόχρονη απόκτηση πολιτικής διακυβέρνησης θα αποτολέσει όχι ένα βήμα για την έξοδο από την κρίση αλλά ένα εφαλτήριο εκτίναξης προς την ανάπτυξη. Θα αποσυμφορηθεί το Κέντρο και θα αναζωογονηθεί η Περιφέρεια.

Γιατί σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες του κόσμου η κοινωνική ανάπτυξη έρχεται όταν στις διαδικασίες της συμμετέχει ο μεγαλύτερος δυνατός αριθμός των πολιτών και όχι μία φρικτά μικρή μειοψηφία. Αντίθετα στην Ελλάδα της κρίσης μία μικρή πολιτική ολιγαρχία πενήντα -εκατό ανθρώπων του κυβερνητικού κόμματος, έχει “αναλάβει' το έργο της εξόδου απ' αυτήν όταν αντίθετα σύμπασα η δημιουργική κοινωνία όφειλε να έχει τον ρόλο της εκ των θεσμών προερχόμενο.

Γιατί ανάπτυξη με δυτικού τύπου κριτήρια και όχι ανατολικού, σημαίνει “η μεγαλύτερη δυνατή ευημερία του μεγαλύτερου δυνατού αριθμού ανθρώπων” και όχι τίποτ' άλλο.

Το πρόγραμμα αυτό της ορθολογικής διασποράς και αξιοποίησης των πόρων δεν είναι ούτε αριστερού ούτε δεξιού χαρακτήρα. Οποιαδήποτε πλευρά το εφάρομοζε θα είχε μόνο να κερδίσει και κυρίως η ελληνική κοινωνία. Το πρόγραμμα όμως για την δημοκρατικοποίηση του πολιτικού ολιγαρχισμού και την ανάδειξη πολιτικών κέντρων διακυβέρνησης ανά την επικράτεια ασφαλώς και έχει μία ταυτότητα η οποία θα μπορούσε να ονομαστεί οικονομικά αποδοτική και κοινωνικά οφέλιμη παρά αριστερή ή δεξιά.

Κουρματζής Θανάσης

Οικονομολόγος / Στατιστικός / Συγγραφέας

(6944 255191)