humanact.gr

ΕΚΛΟΓΗ ΑΡΧΗΓΟΥ ΣΤΟ ΠΑΣΟΚ: ΚΩΜΙΚΟ ΜΟΝΟΠΡΑΚΤΟ ΕΝΟΣ ΔΡΑΜΑΤΟΣ

E-mail Εκτύπωση PDF

ΕΚΛΟΓΗ ΑΡΧΗΓΟΥ ΣΤΟ ΠΑΣΟΚ: ΚΩΜΙΚΟ ΜΟΝΟΠΡΑΚΤΟ ΕΝΟΣ ΔΡΑΜΑΤΟΣ

 

Στις πολύπαθες μέρες που ζούμε η αναζήτηση σταθερών λαβών που θα μας στηρίξουν δεν είναι εύκολη υπόθεση. Τα πάντα γύρω μας κρέμονται από μια λεπτή κλωστή που και αυτή κρέμεται από ένα ετοιμόρροπο ταβάνι. Τα συστήματα και τα υποσυστήματα αυτής της κοινωνίας είναι πια παρελθόν γιατί έχασαν το συνεκτικό τους υλικό ενώ οι άνθρωποι που ήταν προσκολλημένοι πάνω τους φοβισμένοι και αμήχανοι οι περισσότεροι, ψάχνουν για ένα ασφαλές ξέφωτο. Έστω και αν υπάρχουν τα θεσμικά κελύφη ως προφάνεια, τα υποσυστήματα έχουν  χάσει τις εσωτερικές τους λειτουργίες, τις συνοχές τους και φυσικά τη νομιμοποίηση τους. Σε άλλες εποχές μια κοινωνική αποδιάρθρωση όπως η σημερινή θα μπορούσε να καταγραφεί ως  επαναστατικό προμήνυμα. Αφού πλέον οι άνθρωποι δεν απολαμβάνουν την δέουσα ασφάλεια από τη συμμετοχή τους σε ένα επί μέρους υποσύστημα, ακόμα και στο εργασιακό, αρχίζουν να ενεργοποιούν τις δικές τους ξεχασμένες υποκειμενικές δυνάμεις οι οποίες στη προοπτική μιας νέας συλλογικότητας θα εκκαθαρίσουν ακόμα και αυτή τη πολιτική αγορά.

Το γηρασμένο «πολιτικό σύστημα» καταρρέει. Όχι τόσο γιατί οι πολιτικές του δεν πείθουν τους πολίτες αλλά γιατί τα πεπραγμένα του έχουν καταστρέψει τις μεταπολιτευτικές κοινωνικές συνοχές, στις πόλεις και στη ύπαιθρο. Η εμπιστοσύνη που αποτελεί τη θεμελιώδη συνεκτική ύλη για συλλογικότητες έστω και πάνω των δύο ατόμων, έχει τρωθεί ανεπανόρθωτα, ακόμα και εντός των ίδιων των κυβερνήσεων, των κομμάτων, των κρατικών υπηρεσιών, των τοπικών διοικήσεων, φθάνοντας έως και τα οικογενειακά κύτταρα. Η δυσπιστία που γίνεται υποψία και αυτή καταγγελία απάτης και διαφθοράς σε κάθε δημόσια και ιδιωτική δράση είναι η πιο συνηθισμένη συναισθηματική ακολουθία που τείνει να γίνει όχι μόνο ατομική συνείδηση αλλά και κοινωνική. Ένα μετά το άλλο έρχονται μπροστά, απίθανα περιστατικά απατεωνίας και ψευτιάς που διαψεύδουν τους πιο αισιόδοξους που θεωρούσαν ότι έχει εμφανισθεί ολόκληρο το «σώμα» της απάτης και της περιφρόνησης. Οι ισχνές προσδοκίες που ξεπετιούνται  πότε πότε μετατρέπονται σε οργισμένες αντιδράσεις που κι’ αυτές όμως καταλήγουν στην απογοήτευση και στη συλλογική κατάθλιψη. Οι πολίτες φοβούνται και οργίζονται όχι τόσο γιατί χάνουν το πορτοφόλι τους αλλά γιατί χάνουν την αξιοπρέπεια τους, το σεβασμό και τέλος τον ίδιο τον ελληνικό εαυτό τους.

Εντός αυτού του κοινωνικοιστορικού ζόφου, το ΠΑΣΟΚ, το πάλαι ποτέ κραταιό και ενωμένο, το πάλαι ποτέ ελπιδοφόρο και αναγεννητικό, αγνώριστη γηρασμένη και σκυφτή σκιά του εαυτού του, επιχειρεί να αλιεύσει ψήγματα εμπιστοσύνης και νομιμότητας, αναδεικνύοντας αρχηγό μέσα από τη μέθοδο των «μαζικών» εκλογών. Ο κ. Βενιζέλος ψάχνει να συνθέσει το ομοίωμα μιας αρχηγίας με ισχνά και ξεθωριασμένα, απολίτικα και περιθωριοποιημένα υπόλοιπα «ναι», μιας παράταξης που ξεκίνησε το βίο της στηριζόμενη στον ενθουσιασμό και την αγωνιστικότητα του πιο λαμπρού πλειοψηφικού μέρους της ελληνικής κοινωνίας. Όσο και αν ο ίδιος θεωρούσε πως ήρθε η ώρα της γενιάς του για επιστράτευση στον πιο κρίσιμο πόλεμο, η ιστορική μοίρα τον όρισε αρχηγό μιας διμοιρίας όμοιας με εκείνη του Μπρανκαλεόνε, που αντί να δώσει τη στρατηγική μάχη, το καλύτερο που μπορεί να κάνει είναι να απομυζήσει την πολιτική του οξυδέρκεια.

Όσο και αν προσπαθεί ο καλόπιστος πολίτης να βγάλει ένα νόημα είτε άμεσα από τις φραστικές δηλώσεις είτε από τα συμφραζόμενα, εκείνο που καταφέρνει στο τέλος είναι να χάνει το χρόνο του. Τι είδους εκλογές είναι αυτές όταν δεν υπάρχουν αντίπαλοι υποψήφιοι αρχηγοί; Μεταξύ ποίων θα γίνουν οι εκλογές; Ακόμα και αυτή η ύψιστη διαδικασία της συμμετοχής έστω και σ’ αυτό το επίπεδο των μικροψήφων, δηλαδή η έννοια του εκλέγεσθαι χάνει εν τέλει το νόημα της. Απόντος αντιπάλου δεν θα ήταν εντιμότερο να οριστεί αρχηγός από ένα συνέδριο στελεχών, όπως επιβάλλουν οι ιστορικές πολεμικές συνθήκες; Γιατί ποια είναι η ισχύς χιλιάδων μικρών ψήφων χωρίς κοινωνική επιρροή με τις οποίες θα «κερδίσει» την αρχηγία, σε σχέση με την ισχύ πεντακοσίων, ας πούμε, ιστορικών και δυναμικών νέων στελεχών, που θα απάρτιζαν το σώμα ενός πολιτικού και ιδεολογικού συνεδρίου; Γιατί όπως έλεγε και ο Ηράκλειτος, «εις, ειμί, μύριοι αν άριστος ή». Η νομιμοποίηση ως γνωστόν και μάλιστα η πολιτική, δεν είναι υπόθεση που αποδεικνύεται με ποσοτικούς όρους αλλά με ποιοτικούς κυρίως. Η ιστορία έχει καταγράψει τη φόρμα μεγάλων ηγετών οι οποίοι αν και εκλέχτηκαν από ένα ολιγομελές συμβούλιο, άντλησαν τεράστιες ποσότητες νομιμότητας και αποδοχής, δια μέσω της ορθής κρίσεως, της φωτισμένης ηγεμονίας και της αποδοτικότητας των αποφάσεων. Άλλωστε η κομματική ποσοτική νομιμότητα είναι τόσο ευμετάβλητη και ρευστή όπως έχει αποδείξει η περίπτωση του Γ. Παπανδρέου, που δεν περικλείει παρά ελάχιστη σημαντική σημασία, εκτός και αν μετρηθεί με τους όρους ενός βραχύχρονου μύωπα.

Ο φετιχισμός της διαδικασίας ήταν πάντα ένα σύμπτωμα που κατέτρεχε τις λειτουργίες του ΠΑΣΟΚ. Αντί να κριθούν οι αποφάσεις και να αξιολογηθούν τα αποτελέσματα αυτών των αποφάσεων, το κύριο βάρος έπεφτε στο τρόπο με τον οποίο λαμβάνονταν.  Με άλλα λόγια τα μέσα μετατρέπονταν σε σκοπούς και οι σκοποί σε μέσα. Το είδος αυτής της ανορθολογικότητας είναι σπάνιο πολιτικό εργαλείο και χρήζει ιδιαίτερης προσοχής. Ωστόσο οι αποφάσεις λαμβάνονταν αλλά από ένα μικρό κύκλο στελεχών που στη συνέχεια επιζητούσαν επικύρωση από τους μεγάλους κομματικούς κύκλους την οποία και έπαιρναν αλλά μόνο με  την καταπιεστική επίκληση εκβιαστικών και τετελεσμένων διλημμάτων. Έτσι αναδύονταν το ζήτημα της διαδικασίας κατά ένα μονότονο και φετιχιστικό τρόπο που στη πολιτική θεωρία είναι εγγεγραμμένο ως στοιχείο του λαϊκισμού.

Οι νέες συνθήκες επιβάλλουν τη καθιέρωση μιας νέας ηγετικής φόρμας που θα δείχνει τόλμη και βούληση για αποκόλληση από τα καθιερωμένα του παρελθόντος. Δυστυχώς όμως το δράμα συνεχίζεται. Ο νέος ηγέτης θα φορέσει ξανά τον φθαρμένο και μπαλωμένο πορφυρό μανδύα της ένδοξης περιόδου, και θα καμώνεται πως είναι φορέας μιας νέας περιόδου. Το θέμα όμως που τίθεται δεν είναι να προσθέσουμε μια ακόμα περίοδο στη παλιά σειρά των περιόδων αλλά να ανοίξουμε μια νέα σειρά περιόδων. Αυτό όμως δεν πραγματώνεται με εμονικές προσκολλήσεις στα οργανωτικά σχήματα, στα μέσα και στα αναγνωριστικά κομματικά σημεία ή σύμβολα τα οποία απεικόνισαν αν θέλετε και διαφορετικές εποχές. Πραγματώνεται με αναφορά στις αναγκαίες ιδεολογικές και πολιτικές συνθήκες, με αναφορά στα νέα κοινωνικά δεδομένα και σε ένα ρεαλιστικό σχέδιο  για το μοντέλο της νεοελλληνικής κοινωνίας. Ακόμα και τα κόμματα δεν αποτελούν φετίχ, τοτέμ ή ταμπού. Μπορούν κάλλιστα να αποτελέσουν τη πολιτική παράδοση μιας ιδεολογίας, μιας κοινωνικής τάξης αλλά δεν μπορούν να είναι απαραβίαστα ιερά. Είναι συλλογικά μέσα πολιτικής άσκησης πράξεων για να πραγματωθούν μεγάλοι κοινωνικοί σκοποί, ηθικές προτεραιότητες και κλίμακες αξιών και ιδεών. Είναι η αναγνώριση μιας κοινωνικής συλλογικότητας, ταξικής ή διαταξικής, οι κοινωνικές και πολιτικές ιδέες της οποίας θέλουν να γίνουν οι επικρατούσες για ολόκληρη τη κοινωνία.

Και εδώ ανακύπτει το μείζον ερώτημα. Ποιες είναι οι κοινωνικές προτεραιότητες, οι κλίμακες της ηθικής και των ιδεών, τα μεγάλα καθολικά νοήματα, τα μέσα και οι μέθοδοι, τα οποία απεικονίζει η «νέα ηγεσία» στο ΠΑΣΟΚ; Δεν περιμένουμε απαντήσεις γιατί είναι δύσκολο να βρούμε τους φορείς τους.

 Θ/Κ

Dedicated Cloud Hosting for your business with Joomla ready to go. Launch your online home with CloudAccess.net.