humanact.gr

ΕΥΡΩ: ΕΥΚΑΙΡΙΑ ή ΑΠΕΙΛΗ - Το γερμανικό ζητούμενο

E-mail Εκτύπωση PDF
Ευρετήριο Άρθρου
ΕΥΡΩ: ΕΥΚΑΙΡΙΑ ή ΑΠΕΙΛΗ
Οι δυσκκολίες
Το γερμανικό ζητούμενο
Όλες οι Σελίδες


Οι πολιτικές λιτότητας που εφαρμόζει η Γερμανία στο μεσογειακό νότο έχουν φθάσει στο όριο τους. Και πολιτικά η Γερμανία έχει καταφέρει να υφαρπάξει το σκήπτρο του αρχηγού. Αν συνεχίσει όμως να εφαρμόζει πολιτικές λιτότητας στα εισοδήματα και αφαίμαξης των πόρων των άλλων, τότε είναι πολύ πιθανό να ξυπνήσει τα απωθημένα ένστικτα αντισυσπείρωσης των ευρωπαϊκών λαών εναντίον της και να χάσει όχι μόνο την οικονομική ηγεμονία αλλά και να απειληθεί με πολιτικό απομονωτισμό.

Ήδη εντός του γερμανικού πολιτικού συστήματος άρχισαν να υψώνονται φωνές που αντιτίθενται στη συνέχιση αυτής της επεκτατικής πολιτικής έναντι των εταίρων. Οι γραμμές μετακινούνται εμφανώς και ή αυτή θα αναγκαστεί να ενσωματωθεί εντός του ευρωπαϊκού πλαισίου ή το ευρωπαϊκό πλαίσιο θα αρχίσει να ξανασχηματίζεται εκτός αυτής. Μόνο έτσι μπορεί να αναστραφεί και η τάση για επιστροφή στον εθνικισμό από ορισμένα κράτη / μέλη ή και να γίνει εφικτή η  αντιμετώπιση αισθημάτων εθνικιστικής έξαρσης.

Από κάθε πλευρά γίνεται ορατό, ότι η κατάσταση στην ευρωζώνη δεν μπορεί να συνεχιστεί όπως έχει, ούτε για ένα επιπλέον χρόνο. Η ανακύκλωση των κεφαλαίων, η διάχυση των βαρών και η ενίσχυση των παραγωγικών συστημάτων των χωρών εντός ενός σχεδίου ευρωπαϊκού καταμερισμού εργασίας, είναι στρατηγικές που άρουν δυνάμει τις διαφορές στην οικονομική σφαίρα. Από την άλλη, η εμβάθυνση των πολιτικών με σκοπό την πολιτική ενοποίηση και τη θεσμική ολοκλήρωση είναι το δίδυμο ισοδύναμο ευστάθειας που θα εξασφαλίσει το κοινό ευρωπαϊκό μέλλον.

Όταν προσεγγίζεται με τον τρόπο αυτό η κρίση στην ευρωζώνη, το ενιαίο νόμισμα, δεν περιέχει καμία ή ελάχιστη αυτοτελή σημασία. Ως μορφή χρήματος, στην μακροπρόθεσμη ανάλυση, διατηρεί την νομισματική ουδετερότητα. Εκφράζει δυνάμεις και σχέσεις παραγωγής αντανακλώντας την αξία τους και μόνο άφρονες πολιτικές νομισματικής προσφοράς από άφρονες ή ιδιοτελείς πολιτικούς μπορούν να ακυρώσουν την αρμονική σχέση τους. Και όμως και τέτοιους πολιτικούς είδαμε κατά τη δεκαετία του ’00 και τέτοιες πολιτικές. Αντί να φροντίσουν να εξισορροπήσουν την αξία του νομίσματος με τις δυνάμεις παραγωγής, αύξαναν την εσωτερική προσφορά χρήματος στηριζόμενοι στον εξωτερικό δανεισμό. Η πράξη αυτή αφού δεν ενίσχυε τις παραγωγικές δυνάμεις αλλά μόνο την ενεργό ζήτηση είχε ως ολέθριο αποτέλεσμα αφ’ ενός την διόγκωση των εξωτερικών και εσωτερικών ελλειμμάτων και αφ’ εταίρου την καταστροφή του εθνικού παραγωγικού συστήματος.

Οι Γερμανοί και οι άλλοι του βορρά, δεν φημίζονται για την ικανότητα τους στην οικονομική ανάλυση αλλά στην περίοδο του ευρώ δεν έκαναν τίποτα περισσότερο από το να πράξουν το αυτονόητο. Τήρησαν το πρώτο άρθρο της οικονομικής επιστήμης. Νόμισμα και παραγωγικό σύστημα κρατήθηκαν σε ισορροπία. Τεχνικά θα λέγαμε πως δεν έχασαν το σημείο τομής των καμπυλών IS –LM. Αυτό δεν προϋποθέτει ούτε ευφυΐα ούτε ιδιαίτερες ικανότητες πολιτικής οικονομίας. Απλώς αντανακλά μια παράδοση που θέλει να εξασφαλίσει την ισορροπία, την ισχύ και την επέκταση. Δεν μπορείς να κυριαρχήσεις πολιτικά αν δεν είσαι οικονομικά ισχυρός και δεν μπορείς να είσαι οικονομικά ισχυρός αν το παραγωγικό και νομισματικό σου σύστημα δεν βρίσκονται σε ισορροπία. Αντίθετα στους λαούς του νότου, το στοιχείο της κυριάρχησης έχει αλλοιωθεί, έχει αποσβεσθεί από την παράδοση τους. Έχουν περάσει πολλοί αιώνες από τότε που οι χώρες αυτές πραγμάτωναν την εθνική παρόρμηση για κυριάρχηση έναντι των άλλων. Σήμερα είναι περισσότερο επιρρεπείς στην οικονομική ακαταστασία, στον λαϊκισμό και στην άκοπη επίτευξη κέρδους. Το ευρώ τους έδωσε μία ευκαιρία πρώτης τάξεως για φθηνό εξωτερικό δανεισμό και βελτίωση των υλικών όρων ζωής. Δεν την άφησαν να πάει χαμένη και για μία δεκαετία περίπου απόλαυσαν το όνειρο να θεωρούνται χώρες υψηλού εισοδήματος.

Η κρίση που ξεκίνησε από την Αμερική, μικρών διαστάσεων στην αρχή, αλλά που γιγαντώθηκε όταν έφθασε στο έδαφος της Ευρώπης, αποκάλυψε την σαθρότητα των θεμελίων του οικοδομήματος της ευρωζώνης. Τώρα δεν απειλούνται μόνο οι «άστατοι» του νότου αλλά και οι «συνετοί» του βορρά.

Είθε η κρίση στο νόμισμα να συνδυαστεί με την κρίση στο παραγωγικό σύστημα και αυτό με τη σειρά του να εμπνεύσει για μία νέα πολιτική και οικονομική αρχιτεκτονική, περισσότερο ευρωπαϊκή και λιγότερο εθνική. Άλλως η επιστροφή στον οικονομικό και πολιτικό εθνικισμό θα φέρει την Ευρώπη πίσω στις αρχές του εικοστού αιώνα.

Θάνος Πεδινός

Ειδικός Αναλυτής

Dedicated Cloud Hosting for your business with Joomla ready to go. Launch your online home with CloudAccess.net.