humanact.gr

Η ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ

E-mail Εκτύπωση PDF
Ευρετήριο Άρθρου
Η ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ
Διαδικασίες εκφασισμού
Όλες οι Σελίδες

Η ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ

Οι πρόσφατες εξελίξεις στην Ελλάδα είναι πρωτόγνωρες τουλάχιστον για τις δύο παραγωγικές γενιές. Αν και έχουν περάσει σαράντα χρόνια από τη πτώση της χούντας και ενώ οι περισσότεροι είχαν πιστέψει πως ζητήματα φασιμού ή ναζισμού, δεν μπορούν να απασχολούν σοβαρά την ελληνική πολιτική σκηνή, τα πρόσφατα γεγονότα με την “Χρυσή Αυγή”, έρχονται να τους διαψεύσουν ολοκληρωτικά. Ο εφυσηχασμός που επικρατούσε στις κυβερνητικές πολιτικές δυνάμεις κατά τη διάρκεια της κρίσης ήταν όχι μόνο εκνευριστικός αλλά και επικίνδυνος. Μάλιστα δεν ήταν λίγοι αυτοί που καλοέβλεπαν και πολιτική συνεργασία με μια “σοβαρή” Χρυσή Αυγή στο άμεσο μέλλον. Ξαφνικά η δολοφονία Φύσσα άλλαξε τα δεδομένα και τις εκτιμήσεις. Ανακαλύφθηκε ότι τα πλοκάμια που είχε εκτείνει η οργάνωση αυτή είχαν φθάσει πολύ βαθιά στους κρατικούς κατασταλτικούς μηχανισμούς, σε μια μερίδα του επιχειρηματικού κόσμου και σε μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας ιδιαίτερα εκεί όπου απουσιάζει η γνώση και κυριαρχεί ο αποκλεισμός. Έστω και αργά οι συλλήψεις της ηγεσίας ήταν επιβεβλημένες γιατί μπορεί να μη εξαρθρώνουν το φαινόμενο αλλά οπωσδήποτε ανακόπτουν τη δυναμική του.

Το πολιτικό φαινόμενο του φασισμού ιστορικά είναι σύνθετο αλλά και ερνηνεύσιμο κοινωνιολογικά. Θα πρέπει ωστόσο να διακριθεί από τις φασιστικές συμπεριφορές. Το μεν πρώτο διακρίνεται από το ποσοτικό μέγεθος της απήχησης του στη κοινωνία, το πρόγραμμα του και τις μεθόδους που χρησιμοποιεί ενώ οι δεύτερες είναι κυρίως ψυχολογικά ιδιώματα του ατόμου που χαρακτηρίζονται από βιαιότητα, δογματισμό και μονολιθικότητα. Άτομα με ανάλογα στοιχεία στο χαρακτήρα τους είναι πολύ πιο εύκολο να ενταχθούν σε φασιστικές οργανώσεις ή κόμματα.

Εκείνο που μας ενδιαφέρει εδώ δεν είναι η μεμονομένη ατομική φασιστική συμπεριφορά, η οποία ενίοτε μπορεί να απαντηθεί και σε εκδημοκρατισμένα άτομα εντός του ιδιωτικού τους χώρου, αλλά το πολιτικό φαινόμενο του φασισμού στην Ελλάδα της κρίσης.

Αξιοσημείωτο μέρος του πληθυσμού, λόγω ελλειπούς μόρφωσης και εμπειριών ζωής μπορεί εύκολα να προσηλυτισθεί από ένα φασιστικό πολιτικό κάλεσμα. Αυτό γίνεται πολύ ευκολότερο μέσα σε συνθήκες οικονομικής και πολιτιστικής κρίσης. Ο εικοστός αιώνας παρέχει πολλά παραδείγματα απο την Ευρώπη όπου ο φασισμός αναπτύχθηκε τόσο ώστε να ασκήσει κρατική εξουσία και να καταγράψει αποτελέσματα καταστροφής. Ο φασισμός δεν είναι ένα αυτόνομο ιδελογικό κίνημα. Δεν διαθέτει ούτε πολιτική ούτε θεωρητική αυτονομία. Αντιδιαστέλλεται από τις στρατιωτικές δικτατορίες και τον βοναπαρτισμό. Είναι μία εκτροπή της καπιταλιστικής ισορροπίας. Ο Χορχάϊμερ έλεγε ότι αυτός που δεν θέλει να μιλάει για τον καπιταλισμό καλά θα κάνει να σωπαίνει και για τον φασισμό. Προκύπτει κυρίως ως αντίδραση σε πολιτικές κακοδιαχείρισης από πολιτικές δυνάμεις στα δεξιά αλλά και με άλλη μορφή στα αριστερά του φάσματος. Ως δυναμική διαμαρτυρία σε πολιτικές που υποβαθμίζουν την αξιοπρέπεια των κοινωνικών ομάδων και των ατόμων. Εμφανίζεται τότε που οι ισχύουσες πολιτικές ισορροπίες και ανισορροπίες δεν μπορούν να αυτορρυθμισθούν στα πλαίσια του υπάρχοντος πολιτικού συστήματος και των θεσμικών διακανονισμών. Για παράδειγμα η Γερμανία του μεσοπολέμου εστράφει προς τον Χίτλερ όταν οι σύμμαχοι επέβαλλαν ασφυκτικούς όρους πληρωμής των αποζημιώσεων από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Ο υπέρ πληθωρισμός και η μαζική φτώχεια του γερμανικού λαού ήταν οι πρωτόλειες αιτίες για την ανάδειξη του ναζιστικού φαινομένου. Αυτό το τελευταίο είναι μια παραλλαγή του φασισμού αλλά διαθέτουν και τα δύο την ίδια ουσία η όποια άλλωστε οδήγησε σε αγαστή συνεργασία. Πολλοί ιστορικοί αλλά και ο ίδιος ο Κέυνς πίστευαν ότι αν οι όροι των αποζημιώσεων που επεβλήθηκαν από τις συμμαχικές δυνάμεις, δεν ήταν τόσο εξουθενωτικοί ίσως ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος και τα εκατομμύρια των νεκρών να είχαν αποφευχθεί.

Στην Ελλάδα σήμερα η Χρυσή Αυγή είναι αποτέλεσμα των έκτακτων οικονομικών συνθηκών. Αν θα αναλυθεί το εκλογικό της δυναμικό, θα διαπιστωθεί ότι αυτό συνίσταται από τέσσερις κατηγορίες:

  • η πρώτη συνιστά ψηφοφόρους που είναι οικονομικά και κοινωνικά αποκλεισμένοι, με ελάχιστες για την ώρα διαφαινόμενες προοπτικές,

  • η δεύτερη καθορίζεται από οπαδούς που είναι αγανακτισμένοι και οργισμένοι από την ατιμωρησία των υπεύθυνων πολιτικών που θεωρήθηκαν υπεύθυνοι για την τρέχουσα κατάσταση στη χώρα,

  • η τέταρτη κατηγορία αφορά σε ψηφοφόρους που είναι ελλειπώς ενημερωμένοι για τη φασιστική πλατφόρμα επιδιώξεων και ταυτόχρονα οικονομικώς αποκλεισμένοι, κυρίως νέοι ψηφοφόροι,

  • και η τέταρτη κατηγορία συνίσταται από ανθρώπους, ελάχιστους σε αριθμό, που εμφορούνται από τις πολιτικές αρχές του φασισμού.

Οι τρεις πρώτες κατηγορίες, όπως είναι εύλογο, είναι αναστρέψιμες ως προς τα αποτελέσματα και συναρτώνται από την επίλυση των οικονομικών προβλημάτων. Το σύνολο των ψηφοφόρων που ανήκουν σ' αυτές τις κατηγορίες αποτελεί και τη συντριπτική πλειοψηφία των οπαδών της Χρυσής Αυγής. Οι ψηφοφόροι της τέταρτης κατηγορίας είναι αμελητέα μειοψηφία της εκλογικής βάσης χωρίς καμμία πολιτική σημαντικότητα.

Ο φασισμός όπως είναι γνωστό αντιτίθεται στον φιλελευθερισμό γιατί εκθειάζει την μονολιθικότητα του αυταρχικού κράτους, στηρίζεται στα μονοπωλιακά και κρατικομονοπωλιακά οικονομικά συγκροτήματα και απαγορεύει την πλουραλιστική έκφραση γνώμης και ποικιλόμορφης πολιτικής δράσης.



Dedicated Cloud Hosting for your business with Joomla ready to go. Launch your online home with CloudAccess.net.